مجله هفتگی سایبرنما با معرفی آخرین و مهم ترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آن‌ها در آینده‌ی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا می کند. خبر‌های این هفته‌ی سایبرنما با یک آینده‌پژوهی از سرنوشتِ هوش‌های مصنوعی تا سالِ ۲۰۲۵ شروع می‌شود. در این گزارش اصلی‌ترین روند‌های هوش مصنوعی را خواهید خواند. دومین خبر این هفته مربوط به بایاس‌های شناختی هوش‌های مصنوعی و لزوم حضور عالمان علوم انسانی در طراحی این هوش‌هاست. در راستای خبرِ دومِ این هفته، بلافاصله از «مقررات‌گذاری چین برای الگوریتم‌های پیشنهاد محتوا به کاربران» خواهیم گفت. چین می‌داند که هوش‌های مصنوعی بایاس دارند و در همین راستا ارائه‌دهندگان الگوریتم‌ها را ملزم به مسئولیت‌پذیری در قبالِ این الگوریتم‌ها کرده است. سپس از پرینتِ سه بعدیِ باتریهای جامد خواهیم گفت؛ تکنولوژی‌ای که می‌تواند آینده‌ی ذخیرِه‌ی انرژی را تحتِ تاثیر قرار دهد و آخرین خبر این هفته به تجهیزات و دستگاه‌های سایبریِ سلامت و امنیتِ این دستگاه‌ها اختصاص دارد. با ما در این شماره همراه باشید.
جدید‌ترین آینده‌پژوهی‌ها: تاثیرگذاری شدید هوش مصنوعی بر همه‌ی حوزه‌ها تا ۲۰۲۵
سایبرنما همواره بر این مسئله تاکید داشته است که هوش مصنوعی روندِ بی‌چون و چرای آینده‌ی نزدیک و بلند‌مدتِ بشریت است. توسعه در هوش مصنوعی مسیری است که تمامِ کشور‌ها به دنبالِ آن هستند و حتی بر سرِ آن نبردی سرد را برپاکرده‌اند. جدید‌ترین گزارش‌های آینده‌پژوهی ۸ موردِ زیر را به عنوان روند‌های اصلی هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ برشمرده‌اند: ۱) محور‌شدن هوش‌مصنوعی در سازمان‌های دولتی و خصوصی، ۲) خودروهای خودران، ۳) هوشِ همه‌جایی (شهر بصیر و علیم)، ۴) بانک باز و نامرئی ، ۵) خودروهای خودرانِ پرنده، ۶) کیهان‌شناسی و شیمی مواد، ۷)رابط کاربری مغزی، ۸) انقلاب آموزشی. ما تا سال ۲۰۲۵ باید انتظار داشته باشیم که هوش مصنوعی بخش مهمی از ساختار زیستِ انسانی را در بر بگیرد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری بر روی این هوش‌ها به جهتِ منافعِ اقتصادی و هم‌چنین نظامی روز به روز گسترش خواهد یافت. ۲۰۲۵ نقطه‌ی عطفی است که در آن همگان با اثرگذاری روزمره‌ی هوش مصنوعی آشنا خواهند شد و تنها چند سال زمان لازم است که هوش مصنوعی زمینه‌های گذر به تمدنِ جدید را نیز مهیا کند.
هوش مصنوعی فقط یک مسئله‌ی فنی نیست؛ علوم انسانی هم دخیل است
امروزه هوش‌های مصنوعی در حوزه‌های گوناگونی کمک‌حالِ بشریت هستند: پزشکی، اقتصادی، نظامی، آموزش، حمل و نقل، محیط زیست، حقوق و وکالت، نظارت شهری و … . این هوش‌ها در تمامِ حوزه‌های بالا منجر به تغییراتِ فراوان و بعضا بسیار تاثیرگذاری شده‌اند. با این حال این بدان معنا نیست که با افزایشِ توانایی‌های فنی در حوزه‌ی هوش مصنوعی، همه چیز تمام شده است. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد که هوش‌های مصنوعی معمولا از باور‌ها و نگرش‌های سازندگانِ خود پیروی می‌کند: آن‌ها معمولا همراه با بایاس‌های مردانه، سفید‌پوست، آمریکایی، پولدار و … عمل می‌کنند. به عنوان نمونه گزارش‌ها نشان می‌دهد هوشِ مصنوعی‌ای که وظیفه‌ی «تشخیصِ صلاحتِ وام» را در ایالات متحده به عهده دارد تا ۸۰ درصد تمایلِ کم‌تری به تخصیص وام برای زنان، سیاه‌پوستان، آمریکایی‌های لاتین و آسیایی‌ها دارد. چنین گزارش‌هایی نشان از آن هستند که مسیرِهوش‌های مصنوعی نمی‌تواند صرفا در آزمایشگاه‌های فنیِ شرکت‌ها و دانشگاه‌های فنی تولید شوند بلکه پیوست‌های فرهنگی و همین‌طور حضور عالمان علوم انسانی در طراحی این هوش‌ها بیش از هر زمان دیگری مبرم است.
مقررات جدید چین برای الگوریتم‌های پیشنهاد محتوا به کاربران
سه خبر اولِ این هفته در ارتباطِ تنگاتنگی با یکدیگر هستند: ابتدا از اهمیت و همه‌گیری هوش‌های مصنوعی تا سالِ ۲۰۲۵ خبر دادیم، سپس از «بایاس‌های الگوریتمیک» در هوش‌های مصنوعی گفتیم و اکنون می‌خواهیم «راهبرد» چین برای مقابله با این مسئله را بررسی کنیم. در هفته‌ی گذشته چین آیین‌نامه‌ی ۳۰ بندی و اولیه‌ای را در زمینه‌ی «حکمرانی الگوریتم‌های پیشنهاددهندهی محتوا به کاربران» منتشر کرد. دولت چین شاید خیلی به مسئله‌ی زنان یا سیاه‌پوستان اهمیت ندهد اما بی‌شک برای این کشور پروپاگاندای حزب کمونیست مهم است. این آیین‌نامه چارچوبِ کلانِ «همه‌ی الگوریتم‌های پیشنهادِ محتوا» در فضای مجازی را تعیین می‌کند. مواردی چون وفاداری به ارزش‌های عمومی، امنیتِ ملی و سرویسی، سلامت روان کاربران، اخبار دروغ و … در این آیین‌نامه پیش‌بینی شده‌اند. کارشناسان بر این باور هستند که یکی از اهداف اصلی دولت چین در تهیه‌ی این آیین‌نامه ایجادِ مسئولیتِ «حقوقی و قانونی» برای ارائه‌دهندگانِ الگوریتم‌هاست؛ هوش‌های مصنوعی و الگوریتم‌های پیشنهاددهندهی محتوا صرفا «ماشین‌هایی معصوم» نیستند بلکه سازندگانِ آن‌ها باید نسبت به رفتار‌های عمومی این ماشین‌ها مسئولیت‌پذیر باشند. قدمِ بزرگِ چین در حکمرانیِ الگوریتم‌های داخلی در حالی صورت می‌پذیرد که همین کشور به واسطه‌ی سرویس بزرگ تیک‌تاک در سطح جهانی موضعِی تهاجمی را اتخاذ کرده است.
پرینتر‌های سه بعدی باتریهای جامد پرینت می‌کنند
باتری‌ها (به خصوص از نوع لیتیومی و به علتِ محدودیتِ منابع) پاشنه‌ی آشیلِ صنعت‌های سایبری هستند. یکی از راهِ حل‌های توسعه‌ی باتریهای جدید تولید و استفاده از باتریهای جامد است که در مقالِ باتریهای لیتیومیِ یونی و پولیمری عمرِ بیشتری دارند، زمانِ شارژِ کم‌تری نیاز دارند و امنیتِ بیشتری دارند. یکی از مشکلاتِ تولیدِ باتریهای جامد پیدا‌کردنِ ترکیباتِ صحیح برای تولیدِ انبوهِ این باتری‌ها بوده است. هفته‌ی گذشته یک شرکتِ آمریکایی به نامِ Sakuu روشی جدید را برای تولید انبوهِ این باتری‌ها پیشنهاد داده است: پرینتِ سه بعدی. قبل‌تر راه‌هایی برای پرینتِ باتریهای لیتیومی امتحان شده بود اما باتریهای جامدِ تولید‌شده توسطِ شرکتِ سکو از جهتِ حجم نصف و از جهتِ وزن یک‌سومِ نمونه‌های مشابه لیتیومی هستند. روبرت باقری، مدیر شرکتِ سکو، اظهار کرده است که اصلی‌ترین کاربردِ این باتری‌ها در حوزه‌ی خودروهای خودران و الکتریکی (پرمصرف‌ترین ابزارِ سایبریِ فعلی) خواهد بود. سایبرنما در ۳۲ شماره‌ی گذشته‌ی خود خبر‌های متعددی را به صنعتِ باتری اتخاذ داده بود: حال آیا آیا پرینتِ سه بعدی باتریهای جامد می‌تواند صنعتِ عجیب و مافیاییِ لیتیوم را کنار بزند؟ یا این صنعت هم‌چنان بر چرخِ معادنِ لیتیومِ جهانی خواهد چرخید؟
هکِ بیمارستانی: آیا کسی به امنیتِ سایبریِ سلامت در سال‌های آینده فکر می‌کند؟
تا کنون حفظِ جان و امنیتِ جانی شما در بیمارستان‌ها به عهده‌ی پزشکان، حراستِ بیمارستان و نیروهای انتظامی بوده است اما به نظر نمی‌آید که آینده بر همین منوال باشد. با گسترشِ تکنولوژی‌های پزشکیِ سایبری و اتصالِ دستگاه‌های مختلفِ بیمارستانی به اینترنت (جهتِ دریافت داده از بیماران و نظارتِ در لحظه‌ی پزشک) همواره این امکان وجود دارد که یک خرابکار (یا یک دولتِ متخاصم) حمله‌ی سایبری موردی یا همه‌جانبه‌ای را علیه شبکه‌ی سلامت در یک کشور انجام دهد. عزیزی را در نظر بگیرید که تحتِ مراقبتِ یک دستگاهِ پزشکی در حالِ دریافتِ دوز مشخصی از داروست: اکنون هکر‌ها می‌توانند با نفوذ به آن دستگاه دوز دارو را تغییر دهند و حتی موجب مرگِ بیمار شوند. این مسئله زمانی در سطح جهانی جدی شد که شرکتِ تولیدِ تجیهزاتِ پزشکی B.Braun رسما اعلام کرد که برخی از محصولاتش در مقابلِ حملاتِ سایبری به شدت آسیب‌پذیر هستند. شرکت B.Braun اعلام کرد که مشکلات امنیتی را حل کرده است اما مک‌آفی در بیانیه‌ای اعلام کرد که حفره‌های امنیتی دستگاه‌های این شرکت هنوز وجود دارند. این مسئله نشان می‌دهد که دولت‌ها و سازمان‌ها باید هر چه سریع‌تر به فکرِ تنظیمِ مقرراتِ امنیتیِ تجهیزات و نظام‌های سلامتِ سایبری باشند.
