سایبرنما – شماره‌ی ۸
سلامت سایبری، حافظه‌های کوانتومی، کشف ژن پیری، تشخیص گرایش سیاسی از عکس پروفایل، دولتهای در حال توسعه و هوش مصنوعی
مجله هفتگی سایبرپژوه با معرفی آخرین و مهم ترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آن‌ها در آیندهی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا می کند. در این شماره ابتدا به خبر همکاری غول‌های سایبری و تحقیقاتی جهان برای ایجاد یک پلتفرم تحقیقاتی سلامت می‌پردازیم: گوگل، مایکروسافت، هاروارد و MIT مبتنی بر یک قرارداد راهبردی مسیرِ جدیدی در سلامت سایبری را آغاز کرده‌اند. تولید حافظه‌های SSD کوانتومی دومین خبر ماست و یک نوید مهم برای شکل‌گیری شبکه‌های کوانتومی در سطحِ جهانی است. بار دیر این چین است که در حوزه‌ی کوانتومی یکه‌تازی می‌کند. سپس از کشف ژن پیری توسط محققان چینی خواهیم گفت که شاید عمری طولانی را برای انسان‌ها به ارمغان بیاورد. این شماره با یک خبر غافل‌گیر‌کننده از «تشخیص چهره» همراه است: محققین می‌توانند با استفاده از عکسِ پروفایل شما در شبکه‌های اجتماعی گرایش‌های سیاسی شما را تشخیص دهند. آخرین خبر این هفته نیز به دست‌آورد کشور برزیل در استفاده از هوش مصنوعی برای حل مشکلات کشور اختصاص یافته است.
با ما در این شماره همراه باشید.
مجله‌ی سایبرپژوه چندین و چند بار به اهمیت تمدنی سلامت سایبری در مناسبت‌های مختلف اشاره کرده است. این بار خبری از اتحاد غول‌های تکنولوژی و علم در ایالات متحده اهمیتِ جدیِ این مسئله را بار دیگر یادآوری می‌کند. حدود یک ماه پیش آلفابت ۷۰۰ میلیون دلار در شرکتِ اقماری وریلای سرمایه‌گذاری کرد و این هفته خبر همکاری این شرکت با مایکروسافت، MIT و هاروارد در زمینه‌ی سلامت سایبری منتشر شد. این شرکت‌ها و موسسات پژوهشی در پی ایجاد یک سکوی جامع و همه‌گیر در زمینه‌ی سلامت و تحقیقات پزشکی هستند. تمرکز اساسی این شرکت‌ها بر روی زیست‌پزشکی است. این موسسات ادعا کرده‌اند که تا سالِ ۲۰۲۵ داده‌های زیست‌پزشکی چیزی در حدودِ ۱۲ اگزابایت (هر اگزابایت یک میلیون ترابایت است) خواهد بود و این داده‌های عظیم امکان شکل‌گیری یک سکوی نوین تحقیقاتی پزشکی را ایجاد خواهد کرد. سایبرپژوه تاکید می‌کند که دهه‌ی ۲۰۲۰ دهه‌ی شکل‌گیری سکوهای سلامت خواهد بود و این سکو‌ها مانندِ سکوهای شبکه‌های اجتماعی به یک روندِ عادی در زندگی انسان‌ها بدل خواهند شد.
شبکه‌های کوانتومی شبکه‌هایی سریع‌تر، امن‌تر و عظیم‌تر از شبکه‌های فعلی هستند. پیش‌بینی می‌شود ساختارِ اکوسیستم‌های فضای مجازی آینده مبتنی بر همین شبکه‌های کوانتومی (و نه باینریِ فعلی) باشد. رسیدن به چنین شبکه‌هایی مبتنی بر الزامات گوناگون فنی است. یکی از این الزمات حافظه‌های SSD کوانتومی است. حافظه‌هایی که شبکه بر روی آن‌ها سوار می‌شود و امکان انتقالِ داده در فواصل طولانی را مهیا می‌کند. اخیرا محققان چینی توانسته‌اند یک نمونه‌ی پایدار حافظه‌ی کوانتومی را تولید کنند. این دست‌آورد چین را پیشتاز و رهبرِ جهانی شبکه‌های کوانتومی خواهد کرد. جنگِ شبکه‌ها در آیندهی نه چندان دور غیرِ قابل اجتناب است.
پدیده‌ی پیری چیزی است که معلولِ ساختارِ ژنتیکِ خاصِ ارگانیسم انسانی است. کدگذاریِ ژنتیکِ ما به گونه‌ای است که پس از گذشتِ یک مدتِ خاص رشد متوقف می‌شود و پس از مدتِ دیگری، بازتولید سلولی و احیایِ ارگان‌ها نیز متوقف می‌شود. به همین دلیل پیری آرام آرام بر انسان مستولی می‌شود تا جایی که انسان حتی اگر به دلیل بیماری نمیرد، بر اثرِ پیری حیاتِ ارگانیگِ خود را از دست می‌دهد. دانشمندان چینی توانسته‌اند با یک روش پیچیده و علمی از میانِ کاندید‌های مختلف، حدس‌های قابل قبولی را در موردِ آن ژنومی که دستوراتِ پیری به بدن می‌دهد را ارائه دهند. کشفِ چنین ژنی اجازه‌ی دستکاری ژنتیک و در نتیجه افزایش طول عمر را به انسان‌ها خواهد داد. صد البته تا زمانی که فاز دستکاری ژنتیک آغاز شود زمان طولانی‌ای باقی ماند است.
یک مقاله‌ی پژوهشی که هفته‌ی گذشته در نشریه‌ی نیچر (Nature) منتشر شد ادعا کرده است که با استفاده از تکنولوژیِ تشخیص چهره توانسته است تا ۷۲ درصد گرایشات سیاسی کاربران شبکه‌های اجتماعی را تنها از روی عکسِ پروفایلشان تشخیص دهد. این آزمایش بر روی ۱ میلیون کاربر فیسبوک انجام شده است. آن‌گونه که این مقاله توضیح می‌دهد، عواملی چون جهتِ سر، بیان عاطفیِ، سن، جنس و اعتماد به نفس معیار‌های این تشخیص هستند. هر چند بسیاری دیگر از دانشمندان این روش (که از ابتدای قرن بیستم رایج بوده است) را زیر سوال برده‌اند اما دقتِ عمل بالای این روش آن را بحث‌برانگیز کرده است. اهمیت این تحقیق از آن روست که پیش‌بینی می‌شود نهاد‌های امنیتی و سیاسی در سراسر جهان الگوهای مشابهی را در راستای فهم و کنترلِ اجتماعی پیاده‌سازی کرده‌ا باشند. هر عکسی از شما در اینترنت می‌تواند قطره‌ای از یک دریای طوفانی باشد.
کشور برزیل یکی از کشور‌‌های در حال توسعه‌ای است که در زمینه‌ی استفاده از هوش مصنوعی برای رفع مشکلات کشور پیش‌گام است. در آخرین اعلام دولتی، این کشور توانسته است هوش مصنوعی‌ای را پیاده‌سازی کند که از تخریب بیش از پیش جنگل‌های آمازون جلوگیری کند. آمازون جنگلی تودرتو و پر از جاده‌های ناشناخته‌ای است که قاچاقیان برای مقاصد گوناگون از آن‌ها استفاده می‌کنند. دولت مرکزی نمی‌تواند این جاده‌ها را به صورت متمرکز کنترل کند. به همین جهت هوش مصنوعی‌ای توسعه داده شده است که بتواند به صورت زنده این جاده‌ها را تشخیص دهد و کنترل کند. تجربه‌ی برزیل نشان می‌دهد که دولتهای در حال توسعه می‌توانند بسیاری از معضلات خود را با استفاده‌ی صحیح از هوش مصنوعی با کم‌ترین هزینه‌ها مرتفع سازند.
