مجله هفتگی سایبرنما با معرفی آخرین و مهم ترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آن‌ها در آینده‌ی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا می کند. خبر‌های این هفته‌ی سایبرنما ۳۹ با «روبات‌های ضابطِ اجتماعی» در سنگاپور آغاز می‌شود. سپس به نظرِ سازمان ملل در مورد به کار‌گیری هوش‌های مصنوعی جهتِ کاستنِ تلفاتِ جاده‌ای خواهیم پرداخت. سومین خبر این هفته‌ی سایبرنما آینده‌ی یک تلاش در گذشته است: دیپ‌مایند بالاخره سودآور شد. شرکتِ جاه‌طلبانه‌ی گوگل پس از سالها ضررِ اقتصادی بالاخره رو سفید شد. در ادامه از یک راهِ‌حلِ اعجاب‌آور برای تصحیحِ خطاهای کامپیوتر‌های کوانتومی سخن خواهیم گفت. راهِ حلی که کامپیوتر‌های کوانتومی را یک قدم به استفاده‌ی عملی و کاربردی در زندگی روزمره‌ی ما نزدیک می‌کنند و در آخرین خبر، به ایده‌ای جاه‌طلبانه‌ی اینتل خواهیم پرداخت: استغراقِ مسابقات ورزشی. با ما در این شماره همراه باشید.
راه‌اندازی روبات‌های ضابطِ اجتماعی در سایبرنما ۳۹
تکنولوژی‌های سایبری (از خودروهای خودران گرفته تا تکنولوژی‌های تشخیص چهره و شهر‌های علیم و بصیر) در حالِ تغییرِ شکل و ساختارِ شهر‌ها هستند. شهر‌هایی که ما امروزه می‌شناسیم دیگر همان شهر‌های ۲۰ یا ۵۰ یا چند صد سالِ گذشته نیست. بافتِ شهری متناسب با تکنولوژی‌ها تغییر می‌کند و به همین ترتیب، «خدماتِ شهری» نیز به کلی متفاوت می‌شود. یکی از این خدماتِ شهری مسئله‌ی «امنیتِ اجتماعی شهری» است. در همین راستاست که سنگاپور گردانی از روبات‌ها، مجهز به هفت دوربین، را به سطح شهر فرستاده است تا «رفتار‌های ضدِ اجتماعی» (مانندِ پارکِ غیرِ قانونیِ خودرو، سیگار کشیدن در مناطقِ ممنوعه، عدم حفظ فاصله‌ی اجتماعی و …) را تشخیص دهند. هر چند تشخیص رفتار‌های ضد اجتماعی با این روبات‌هاست اما اطلاعات به اتاق‌های کنترلِ مرکزی فرستاده می‌شود و سپس ضابطانِ انسانی شهری برای خاطیان تصمیم‌گیری می‌کنند. آیا حضورِ چنین روبات‌هایی منجر به افزایش امنیتِ اجتماعی می‌شود یا ما را به سمتِ دیستوپیاهای روباتیک هدایت می‌کند؟
سازمان ملل: هوش مصنوعی تلفاتِ جاده‌ای را تا سالِ ۲۰۳۰ به نصف کاهش خواهد داد
هر ساله حدودِ ۱.۳ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل حوادث جاده‌ای جانِ خود را از دست می‌دهند و بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر نیز در چنین حوادثی آسیبِ جانی متحمل می‌شوند. عمده‌ی این تلفات مربوط به کشور‌های توسعه نیافته است و سهمِ ایران از این آمار۱۷ هزار نفر کشته و حدودِ ۲۵۰ هزار زخمی است. سازمان ملل متحد اعلام کرده است که با پیاده‌سازی تکنولوژی‌های هوش مصنوعی جهتِ کنترلِ رفت و آمد‌های خودرویی تا سالِ ۲۰۳۰ می‌توان این آمار را به نصف کاهش داد. هوش مصنوعی می‌تواند در تحلیلِ داده‌های تصادف، افزایش امکاناتِ جاده‌ای، افزایشِ بهره‌وری اقداماتِ پس از حادثه و الهام‌بخشی به چارچوب‌های رگولاتوریِ حمل و نقل جاده‌ای نقشِ مهمی را بازی کند. برنامه‌ی ۱۰ ساله‌ی این سازمان انتقالِ تکنولوژی‌های هوش مصنوعی جاده‌ای به کشور‌های توسعه‌نیافته است. سایبرنما بارها خاطرنشان کرده است که «تکنولوژی سایبری» همواره مترادف با «قدرت» است و باید دید که آیا این انتقال منجر به نوع جدیدی از استعمار خواهد شد یا خیر؟
دیپ‌مایند سودآور شد
سایبرنما در دومین شماره‌ی خودش اعلام کرد که گوگل تا به آن زمان چیزی در حدودِ ۱۰ میلیارد دلار بر روی پروژه‌های مختلف دیپ‌مایند سرمایه‌گذاری کرده است. رقمی اعجاب‌آور که با توجه به ضررده بودنِ دیپ‌مایند تنها از عهده‌ی دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ برمی‌آید. دیپ‌مایند سالها به روندِ خرج‌کردنِ سرمایه‌های گوگل ادامه می‌داد تا بالاخره، سالها بعد ازآغازِ سرمایه‌گذاری، به سوددهی رسید. تحلیل‌گران اعتقاد دارند که سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ی گوگل بر پروژه‌های هوش مصنوعی نه تنها این شرکت را به یک شرکتِ «تغییر‌دهندی بازی» تبدیل کرده است بلکه این آینده‌نگری افق‌های روشنِ اقتصادی‌ای را گشوده است که تا پیش از این در دسترس نبوده‌اند. طبقِ آمارِ اعلام شده از سوی دیپ‌مایند این شرکت توانسته است در سالِ ۲۰۲۰ حدودِ ۱.۳ میلیارد دلار درآمد را در مقابلِ ۱ میلیارد دلار هزینه به دست بیاورد. سودِ ۳۰۰ میلیون دلاری گوگل در مقابلِ کلِ ضرر‌های گوگل در دیپ‌مایند (حدود ۱۰ میلیارد دلار) رقمِ ناچیزی به نظر می‌آید اما پر روشن است که این سودِ ناچیز تنها نویدی بر یک آینده‌ی پر رونق است.
کشف یک راهِ حلِ قابلِ اتکا برای خطاهای کامپیوتر‌های کوانتومی
کامپیوتر‌های کوانتومی از ۲ جهت برای سایبرنما مهم هستند: از یک سو سایبرنما به دست‌آورد‌های این کامپیوتر‌ها می‌پردازد (مانندِ کشفِ حیات در سیارات یا کشفِ کریستالِ زمان) و از سوی دیگر به پیشرفت‌های فنی در این حوزه‌ی تکنولوژی‌های سایبری می‌پردازد (مانندِ کوچک شدن کامپیوتر‌های کوانتومی یا افزایشِ سرعتِ پردازش و بهینه‌سازی حافظه‌ی کوانتومی). خبرِ این هفته‌ی سایبرنما مربوط به حوزه‌ی دوم است: قدمی بزرگ برای بهره‌وری کامل از قابلیت‌های کامپیوتر‌های کوانتومی. در مقاله‌ای که هفته‌ی گذشته در نشریه‌ی Nature به چاپ رسید، دانشمندان دانشگاه مریلند اعلام کردند که توانسته‌‌اند خطای کامپیوتر‌های کوانتومی را با منطقِ جدیدِ تبدیلِ یون‌ها به کیوبیت تا حدِ قابلِ توجهی کاهش دهند. در صورت اجرایی‌شدنِ این مدلِ خلاقانه‌ی تصحیحِ خطا می‌توان امیدوار بود که به زودی کامپیوتر‌های کوانتومی در زمینه‌هایی چون مدل‌سازی ریسک یا پزشکی استفاده‌ی عملی بیابند. دور نیست زمانی که استفاده‌ی شخصی از کامپیوتر‌های کوانتومی نیز میسر گردد.
سایبرنما ۳۹: اینتل به سمتِ استغراقِ مسابقاتِ ورزشی خیز برمی‌دارد
استغراق(در سایرنما ۲۱ این مطلب رو توضیح دادیم) یک کلید‌واژه‌ی بسیار مهم در تکنولوژی‌های سایبری است: روندی که حاکی از مهاجرت ما انسان‌‌ها از جهانِ فیزیکی پیرامونی‌مان به جهانِ سایبری است. حوزه‌های گوناگونی مانندِ عینک‌های هوشمند، VR، متاورس‌ها و … در این روند تاثیرگذار هستند. در این میان اینتل یک ایده‌ی جاه‌طلبانه را در سر می‌پروراند: فراهم‌سازی قابلیت استغراق در تماشای مسابقاتِ ورزشی. همه‌ی ما مسابقات ورزشی (مانند المپیک) را از طریق تلویزیون‌ها یا نمایشگر‌های دو بعدی‌مان تماشا می‌کنیم اما چه می‌شود اگر چنین مسابقاتی را با زاویه‌ی دیدِ ۳۶۰ درجه و کیفیتِ ۸K و تکنولوژی HDR و ۶۰ فریم بر ثانیه تماشا کنیم؟ این همان ایده‌ای است که اینتل و مدیر پروژه‌ی ۲۳ ساله‌ی این شرکت به دنبال آن است. در این ایده شما به راستی در داخل فضای یک استادیوم هستید و می‌توانید به جزئی‌ترین جزئیات هم دسترسی داشته باشید. حجمِ هر ثانیه از چنین فضای استغراقی‌ای ۴۵ گیگ است و پر واضح است که مهم‌ترین چالشِ این پروژه توسعه‌ی زیرساخت‌های شبکه و پردازش است.
