سایبرنما – شماره ۳۲
مجله هفتگی سایبرنما با معرفی آخرین و مهم ترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آنها در آیندهی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا می کند. خبرهای این هفتهی سایبرنما با معرفی روندِ «شخصیتهای مصنوعی» در حوزهی «هوش مصنوعی» آغاز میشود. دومین خبر این هفته مربوط به استفادهی سازمانهای فدرال ایالات متحده از تکنولوژی تشخیص چهره است؛ اتفاقی که اعتراض بسیاری از مردم این کشور را در پی داشته است. سپس از کامپیوترهای کوانتومیای سخن خواهیم گفت که بسیار کمحجم شدهاند؛ اتفاقی که به خانگیشدنِ این کامپیوترها کمک بسزایی میکند. این هفته دوباره با خبری از کشاورزی همراه شما هستیم: ناوگان کمباینهای خودران روسیه؛ ناوگانی که نشان از عزم این کشور برای حضور جدی در کشاورزی آینده دارد و آخرین خبر این هفته به کشف یک راهِ حل جدید برای برقراری ارتباط میانِ سلولهای انسانی با کامپیوترها اختصاص داد. با ما در این شماره همراه باشید.
معرفی Zbee : هوشهای مصنوعی در قالبِ شخصیتهای مصنوعی
«شخصیتهای مصنوعی» به آن دسته از هوشهای مصنوعی اطلاق میشوند که علاوه بر ساختارِ محاسباتیِ هوشهای مصنوعی، واجدِ رابطِ کاربریِ انسانی نیز هستند؛ یعنی هوش مصنوعیای که ویژگیهای شخصیتی (زندگینامهی شخصی، علائق خاص، اخلاقیاتِ منحصر به فرد و …) دارد. البته نباید از شخصیتهای مصنوعیِ فعلی انتظار زیادی داشت. آنها نمیتوانند مانند فیلمهای علمی-تخیلی همدمی شبیه به انسان باشند. با این حال مخاطبان سایبرنما میدانند که این تازه آغاز راه است و هر چه پیش برویم، باید انتظارِ شخصیتهای مصنوعیِ پیچیدهتری داشته باشیم. شخصیتهای مصنوعی امروزه به خصوص در زمینهی آموزش و گیمیفیکیشن کاربرد دارند. در همین راستا شرکتِ BeingAI یک شخصیت مصنوعی با عنوانِ Zbee معرفی کرده است که میتواند در این دو زمینه کاربردِ زیادی داشته باشد. این شخصیت به نحوی طراحی شده است که میتواند از طریق پلتفرمهای گوناگون با انسانها در ارتباط باشد و از خلالِ این ارتباطاتِ زیاد تجربه کسب کند و شخصیت خودش را رشد بدهد.
استفادهی سازمانهای دولتی ایالات متحده از تکنولوژیهای تشخیص چهره
بر اساس گزارشی که واشنتگتن پست در هفتهی گذشته ارائه کرد، ۱۰ سازمان فدرالِ ایالات متحده برای گسترشِ استفاده از تکنولوژیهای تشخیص چهره تا سال ۲۰۲۳ برنامهریزی کردهاند. این گزارش نگرانیهای زیادی را ایجاد کرده است. در میان اساسیِ این سازمانها نه تنها سازمانهایی مانند امنیتِ ملی و دفاع به چشم میخورد بلکه وزارتی مانندِ کشاورزی (که شاید کمتر مورد انتظار بود) نیز در میان این فهرست است. تکنولوژیهای تشخیص چهره آرام آرام در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. پیش از این پلیسِ لندن نیز اعلام کرده بود که از این تکنولوژی استفاده خواهد کرد. استفاده از این تکنولوژیها در شهرهای بصیر و علیمِ چینی نیز به کرات استفاده شده است. اکنون به نظر میرسد که ایالات متحده نیز برنامهی استفادهی گسترده از این تکنولوژی را در پیش گرفته است. استفاده از این تکنولوژیها هر چند کمکِ زیادی به حکمرانی متمرکز و جلوگیری یا پیگیری جرم میکند اما همواره نگرانیهای زیادی در مورد استفادهی نابهجا از این تکنولوژی توسط دولتها وجود داشته است.
کامپیوترهای کوانتومی کوچکتر میشوند
کامپیوترهای کوانتومیِ فعلی با تمامِ تواناییهای فوقالعاده و بینظیر خود یک مشکلِ اساسی دارند: آنها بزرگ (و در نتیجه گران) هستند. کامپیوتر کوانتومیای که چند دوجین کیوبیت داشته باشد، معمولا حجمی اندازهی یک اتاق دارد و به همین علت این کامپیوترها معمولا در آزمایشگاههای پیشرفته نصب میشوند (مانندِ کامپیوترهای فعلی در ۷۰ سال پیش). اگر کسی بخواهد از این کامپیوترها استفاده کند یا باید آنها را اجاره کند یا میلیاردر باشد و چنین کامپیوتری را برای خودش بخرد. استارتآپِ اتریشی-آلمانی کاری کارستان در این زمینه را انجام داده است: آنها یک کامپیوترِ ۲۴ کیوبیتی طراحی کردهاند که تنها ۲ متر طول دارد. البته این حجم هنوز فاصلهی زیادی با کامپیوترهایی مانندِ تلفنهای هوشمندِ ما دارد اما همین قدم نشان میدهد که به زودی باید منتظرِ خانگی و همگانی شدنِ کامپیوترهای کوانتومی باشیم.
روسیه به ناوگانِ کمباینهای خودران مجهز میشود
تصور ما از خودروهای خودران معمولا به خودروهایی محدود است که انسانها به وسیلهی آن جابهجا میشوند اما باید دانست که خودروها بخشِ عظیمی از زندگی ما را فراگرفتهاند: از خودروهای ساخت و ساز گرفته (مانندِ بیلمکانیکی و …) تا خودروهای باری و حتی خودروهای کشاورزی (مانند تراکتور و کمباین). خبرِ این هفتهی خودروهای خودرانِ ما مربوط به موردِ اخیر، یعنی خودروهای کشاورزی و به طورِ خاص، کمباینهای برداشتِ محصول است. روسیه به عنوان بزرگترین صادرکنندهی گندمِ جهان که ۲۰ درصد از بازارِ این کالای استراتژیک را در دست دارد، ناوگانِ تمام خودرانِ کمباینهای گندمِ خود را رونمایی کرده است. این ناوگان در شرایط آزمایشی توانسته در سال ۲۰۲۰ با ۳۵۰ کمباین ۷۲۰ هزار تن محصول را در ۱۶۰ هزار هکتار برداشت کند. انقلابِ روباتیکِ کشاورزی همین اکنون در کشورهای مختلفی مانندِ لهستان، چین، استرالیا و ایالات متحده آغاز شده است. آینده از آن کسی خواهد بود که «داده» و «غذا» را پردازش، کشت، برداشت و توزیع کند.
راهِ حلِ جدیدِ گفت و گوی سلولها و کامپیوتر
سایبرنما در هفتهی گذشته به طور مفصل از رابطهای کاربری مغزی سخن گفت و این هفته قصد دارد از یک ساختارِ کاملا جدید در رابطهی میانِ کامپیوتر و بدنِ انسان سخن بگوید: رابطهی نانوپور-تال. این رابطه بر خلافِ رابطهای کاربری مغزی برای ارتباط برقرار کردن میانِ مغزِ انسان (حافظه و آگاهی و …) با کامپیوترها نیست بلکه برای برقراری یک ارتباط میانِ ساختارِ ژنتیکیِ سلولها با کامپیوترهاست. محققان دانشگاهِ واشنگتن همراه با کمپانی مایکروسافت تکنولوژیای را توسعه دادهاند که در آن رابطهای کاربریِ نانو در نزدیکیِ سلولها اطلاعاتِ ژنتیکیِ آنها را میخوانند و به کامپیوترها ارسال میکنند. آن طور که مطالعات نشان میدهد، روشِ جدیدِ کشف شده زمینِ بازیِ کاملا جدیدی را در کسبِ اطلاعات از ساختارِ ژنتیک و همچنین رفتارِ سلولی در محیطِ خودش را آشکار میکند. این زمینِ بازیِ جدید پستر در علومِ دیگری مانندِ داروسازی یا رشد و حتی بیوتروریسم میتواند تاثیرگذار و بااهمیت باشد.