مجله هفتگی سایبرنما با معرفی آخرین و مهم ترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آن‌ها در آینده‌ی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا می کند.
💠 خبر‌های این هفته‌ی سایبرنما با معرفی صفحه‌ی نمایشی آغاز می‌شود که می‌توان را کشید یا حتی مچاله‌اش کرد و در جیب گذاشت.
💠 سپس به نانوروبات‌های قاتل باکتری‌های سطحِ پوست می‌پردازیم زیرا شاید نسلِ جدیدِی از آنتی-باکتری‌ها در راه باشد.
💠 سومین خبر این هفته‌ی سایبرنما به عرضه‌ی یک دروازه‌ی منطقی جدید اختصاص دارد که می‌تواند کامپیوتر‌ها را تا یک میلیون برابر سریع‌تر کند.
💠 در ادامه از تکنولوژی برش و دستکاری ژنتیک و نگرانی‌های مربوط به پیامد‌های ناگوارِ این تکنولوژی سخن خواهیم گفت.
💠 و در آخرین خبر این هفته به بحثی در مورد حکمرانی خودروهای خودران خواهیم پرداخت: آیا این خودروها باید به عنوان خودروی خودران برای مردمِ عادی قابلِ تشخیص باشند یا خیر؟
صفحه نمایش‌های فوق‌العاده انعطاف‌پذیر
این روز‌ها نمایشگر تنها راهِ ارتباطِ بصریِ ما با با فضاهای سایبری است. ما کامپیوتر یا تلفنِ هوشمندمان را روشن می‌کنیم و از طریقِ نمایشگرِ آن‌ها به این فضاها دسترسی پیدا می‌کنیم. به همین دلیل است که این کانالِ ارتباطی یکی از گره‌گاه‌های تکنولوژی‌های سایبری محسوب می‌شود. عمده‌ی روند‌ها حاکی از آن است که نمایشگر‌های هولوگرافیک (عینک، نمایشگر رومیزی یا نمایشگر لیزری) اصلی‌ترین روندِ جایگزینی نمایشگر‌های فعلی هستند. با این حال یک تحقیقِ جدید از دانشگاه استنفورد (چاپ‌شده در مجله‌ی معتبرِ نیچر) نمایشگرِ فوق‌العاده منعطفی را معرفی کرده است که روندِ هولوگرافی را با چالش روبرو خواهد کرد. این نمایشگرِ پلیمری تا ۲ برابرِ اندازه‌ی خودش قابلیتِ کش‌سانی دارد. همچنین می‌توان به راحتی آن را مچاله کرد و در جیب گذاشت. نمایشگرِ معرفی‌شده کاملاً شفاف است و در عینِ حال ۲ برابر صفحه‌های نمایشگر موبایل روشنایی تولید می‌کند. یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های این صفحه‌ی نمایشگر، تولیدِ نمایشگر‌های سه بعدی به واسطه‌ی روی هم‌انداختنِ این نمایشگر‌های بسیار نازک است. البته هنوز نباید انتظارِ زیادی از «کیفیتِ تصویر» این نمایشگر‌ها داشته باشیم اما آیا اکنون وقتِ آن نیست که از روندِ سایبرِ منعطف به عنوانِ یک روندِ تاثیرگذار در توسعه‌ی تکنولوژی‌های سایبری سخن بگوییم؟
نانوروبات‌های قاتلِ باکتری
نانو یا میکرو روبات‌ها یک روندِ مهم در پزشکی سایبری هستند. ما انسان‌ها به جای آن که داروها را با روش‌های فعلی به کلِ بدن وارد کنیم، می‌توانیم روبات‌های خودمختاری را تولید کنیم که به صورتِ هدفمند دارو را به یک بافتِ موردِ نیاز حمل می‌کنند و به آن بافت تحویل می‌دهند. نانوروباتی که این هفته قصدِ معرفیِ آن را داریم، واردِ خون نمی‌شود بلکه در سطحِ پوست برای درمانِ عفونی به کار می‌رود. این نانوروبات اطراف زخم حرکت می‌کند و باکتری‌های جمع‌شده بر روی سطح زخم را می‌کشد. موتورِ این نانوروبات‌ها از آنزیم‌ها و پروتئین‌های موجود در داخلِ بدن به عنوان سوخت خود استفاده می‌کند چرا که آنزیم نیز مانندِ بنزین در موتورِ خودرو یک واکنشِ شیمیایی را به یک انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. دور نیست آن روزی که به جای گذاشتنِ چسب زخم، «چسبِ نانوروباتیک» بر روی زخم بگذارید تا نانوروبات‌ها وظیفه‌ی تمیزنگاه‌داشتنِ زخم و اطرافِ آن را به عهده بگیرند. بنابراین نسلِ جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی در راه است. آیا این نانوروبات‌ها می‌توانند برای اهدافِ غیرِ پزشکی استفاده شوند؟ بله. به قطع کاربرد‌های نظامی نیز برای این نانوروبات‌ها متصور است اما همان طور که قبلاً نیز گفته بودیم، این به آن معنا نیست که آن‌ها واجدِ یک چیپِ ارسال یا دریافتِ اطلاعات هستند.
دروازه‌های منطقیِ جدید با تاخیری در حد فمتوثانیه
تمامِ مدار‌های دیجیتال از منطقِ بولی و دروازه‌های منطقی برای انجام محاسبات استفاده می‌کنند. دروازه‌های منطقی بر روی ورودی‌ها (همان صفر و یک) عملیاتِ منطقی انجام می‌دهند و به سیستم خروجی منطقی ارائه می‌دهند. به بیانِ دیگر، دروازه‌های منطقی دروازه‌های تجربه‌ی همه‌ی آن چیزی است که ما فعلاً به عنوانِ سایبر می‌شناسیم. اکنون دانشمندان پس از ۱۵ سال مطالعه‌ی نظری و آزمایش توانسته‌اند با استفاده از پالس‌های لیزری گرافن و طلا را با یکدیگر ترکیب کنند و دروازه‌های منطقیِ جدیدی را تولید کنند که تا ۱ میلیون برابر سریع‌تر از کامپیوتر‌های موجود هستند. پالس‌های لیزری سریع‌تر از هر روشِ سنتی‌ای قادر به تولید برق هستند و به همین علت، دروازه‌های جدید تاخیری در اندازه‌ی فمتوثانیه (یک میلیون میلیاردمِ ثانیه) ارائه داده‌اند؛ این در حالی است که تاخیر دروازه‌های منطقی فعلی در حدِ نانوثانیه (یک میلیاردم ثانیه) است. احتمالاً زمانِ بسیار زیادی طول خواهد کشید تا این تکنیک در تراشه‌های کامپیوتر‌ها استفاده شود زیرا این دست‌آورد اساساً تلاشی برای اثبات یک نظریه در زمینه‌ی الکترونیکِ موجِ نور است اما در صورت استفاده (به خصوص با توجه به رقابتِ کشور‌ها بر سرِ پردازش) می‌تواند سرعتِ فعلیِ پردازش (یعنی گیگاهرتز) را به مقیاسِ جدیدِ پتاهرتز ارتقاء دهد.
دستکاری ژنتیکی به اندازه‌ی شکاف هسته‌ای اهمیت دارد
مدت‌هاست که دستکاری ژنتیک دیگر یک تکنولوژی دور از دسترس و برای فیلم‌های علمی-تخیلی نیست. در زمانه‌ی ما، حتی می‌توان به جنگ علیه ژن‌های پیری رفت و عمرِ انسان‌ها را درازتر کرد یا با استفاده از درون‌کاشت‌ها گفت و گویی صمیمی بینِ ژن‌ها و کامپیوتر‌ها رقم زد. در مقاله‌ای که اخیراً سمیرا کیانی (استاد پاتولوژی دانشگاه پیتسبرگ) در بنگاهِ خبری گلوب‌اند‌میل منتشر کرده‌است، او هشدار‌های جدی‌ای در موردِ استفاده‌ی خطرناک از تکنیک ویرایش ژن کریسپر مطرح کرده است. با استفاده از این تکنولوژی می‌توان ژن‌ها را در DNA برش زد و جایگزین نمود. به گفته‌ی کیانی توانایی برشِ ژن‌ها یک کشفِ همتراز با شکافت هسته‌ای است و به همان میزان که می‌تواند دست‌آورد‌های فوق‌العاده‌ای برای بشریت داشته باشد، می‌تواند برای تاریک‌ترین انگیزه‌های بشری نیز اغواکننده باشد. کیانی در این مقاله به نقل از یک منبعِ ناشناس ادعا کرد که آمریکا بر روی جنین‌های رویانی دستکاری ژنتیکی انجام می‌دهد. به گفته‌ی او هر چند این دستکاری جهتِ ایجاد مقاومت ژنتیک در مقابلِ ویروس HIV انجام شده است، اما نمی‌توان به سویه‌های ترسناکِ آینده‌ی این نوع از دستکاری‌ها فکر نکرد. در این جا اخلاق در مقابلِ مصلحت‌اندیشی علمی قرار می‌گیرد و سوال این است که دولت‌ها و حاکمیت‌ها در مقابلِ برخی پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ی تکنولوژی، چه موضعی اتخاذ خواهند کرد؟
آیا خودروهای خودران باید قابلِ تشخیص باشند؟
مسئله‌ی خودروهای خودران دیگر یک مسئله مربوط به آینده نیست و اکنون کشور‌های توسعه‌یافته با آن به مثابه‌ی یک مسئله‌ی روز برخورد می‌کنند. این خودروها اکنون در خیابان‌های آمریکا، چین، انگلستان و آلمان در حالِ جابه‌جایی مسافرانشان هستند و شک و تردید‌های مختلفی از سوی نهاد‌های رسمی (از جمله اتحادیه‌ی اروپا و ناظران حقوقی بریتانیا) در مورد نحوه‌ی صحیحِ حکمرانی در قبالِ آن‌ها ارائه شده است. در یکی از جامع‌ترین نظر‌سنجی‌هایی که نتایجِ آن هفته‌ی پیش منتشر شد، حدودِ ۸۷٪ شهروندانِ بریتانیایی بر این عقیده بودند که کارخانه‌های تولید‌کننده‌ی خودروهای خودران باید بتوانند به نحوی دیگر رانندگانِ حاضر در جاده را در مورد خودران بودنِ خودروی خود آگاه سازند. به تعبیرِ دیگر، یک راننده باید بفهمد که آیا خودرویی که از روبرو می‌آید خودران است یا یک انسان آن را هدایت می‌کند. تنها ۴ درصد از پاسخ‌دهندگان نیازی به این شفاف‌سازی نمی‌دیدند و ۹ درصدِ باقی‌مانده نیز نظرِ قطعی ارائه ندادند. البته کارشناسانی که این پیمایش در مصاحبه‌های عمیق با آن‌ها گفت و گو کرده است، نظرِ متفاوتی دارند: ۴۴ درصد کارشناسان موافقِ نظرِ اکثریتند، ۲۸ درصد مخالف هستند و ۲۸ درصد باقی‌مانده نیز نظرِ قطعی ندارند. آیا به راستی هنگامی که ما در خیابان قدم می‌زنیم، نباید تفاوتِ یک ماشین با یک روباتِ غول‌پیکر را بفهمیم؟
