شارژر تایپ سی| چگونه اتحادیه‌ی اروپا برای کل جهان قانون می‌گذارد

تابه‌حال شارژر دوستتان را قرض گرفته‌اید تا بعدش متوجه شوید با گوشی شما سازگار نیست؟ یا به این فکر کرده‌اید که با انبوه سیم‌هایی که با خریدن هر دستگاه روی‌هم انباشته‌اید، چه‌کار کنید؟ تایپ سی ، لایتنینگ ، اندروید ، مینی یو اس بی و … آیا زمان رسیدن به یک شکل واحد رسیده است ؟

به‌زودی این‌جور دردسرها به تاریخ خواهند پیوست؛ به خاطر اینکه اتحادیه‌ی اروپا ۷ ژوئن ۲۰۲۲ (۱۷ خرداد ۱۴۰۱) تصویب کرد که باید همه‌ی دستگاه‌های همراه در اندازه‌های کوچک و متوسط تا پاییز سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) به درگاه شارژر تایپ سی مجهز شوند. لپ‌تاپ‌ها قرار است تقریباً پاییز ۲۰۲۷ (۱۴۰۶) مشمول این قانون جدید بشوند. جدا فروختن شارژرها نیز الزامی می‌شود؛ یعنی دیگر به همراه گوشی نو، شارژری در کار نیست، ولی اگر نیاز داشتید می‌توانید وقتی گوشی نو می‌خرید، جداگانه شارژر هم بخرید. براساس اطلاعیه‌ی اتحادیه‌ی اروپا: «این قانون جزئی از اقدام‌ جامع اتحادیه‌ی اروپا برای افزودن بر دوام کالاها در این اتحادیه است تا ضایعات الکترونیکی کاهش یابند و زندگی مصرف‌کنندگان راحت‌تر گردد.»

ابتدا کمیسیون اروپا[۱] اعلام کرد که مشغول بحث با فعالان این صنعت در مورد نیاز به شارژر مشترک است؛ بنابراین پیش از این، خیلی از تولیدکنندگان تولید کالاهای خود را با قانون جدید تنظیم کرده‌اند. در نتیجه بیش از ۳۰ نوع شارژر متفاوتی که وجود داشت، اکنون فقط به سه نوع کاهش یافته است: شارژر جدید تایپ سی استاندارد، مینی یواس‌بی و شارژر لایتنینگ اپل.

شارژر مشترک باید ضایعاتش کمتر و ارزان‌تر باشد و همچنین زندگی مصرف‌کنندگان را هم راحت‌تر سازد؛ مگر احیاناً این مشکلی دارد؟ به نظر شرکت اپل، بله؛ خیلی زیاد. این شرکت فناوری از طرح یکسان‌سازی انتقاد می‌کند و مدعی است که امکان دارد این مقررات مانع نوآوری‌های آتی گردد. اما به هر حال معنای این قوانین جدید این است که اپل مجبور است به گوشی‌های نسل بعدش قابلیت شارژ با این نوع شارژر را اضافه کند. این مسأله نشان‌دهنده‌ی قدرت اتحادیه‌ی اروپا برای اثرگذاری روی توسعه‌ی بازارها و صنایعِ فراتر از مرزهای اروپاست.

مصرف‌کننده‌ها از پیشرفت‌های فناوریِ شارژر کردن طی سالیان متمادی نفع برده‌اند؛ ولی قضیه‌ی موجب نگرانی این است که التزام به یک شارژر مشترک می‌تواند با غیرممکن کردن ساخت و عرضه‌ی انواع بهتر شارژر، جلوی نوآوری را بگیرد. مثلاً تصور کنید که اگر قانون‌گذاران کارگذاشتن پخش‌کننده‌ی سی‌دی روی لپ‌تاپ یا سوکت هدفون روی گوشی موبایل را اجباری کرده بودند، چه اتفاقی می‌افتاد. پژوهشی که به سفارش اپل انجام شده است، برآورد می‌کند که انسداد نوآوری در عرصه‌ی شارژر‌ها، می‌تواند میلیارد‌ها یورو به جیب مصرف‌کننده‌ها ضرر احتمالی وارد کند.

کمیسیون اروپا ادعا می‌کند که قانون مصوب به اندازه‌ی کافی انعطاف‌پذیر است و امکان نوآوری را می‌دهد. حتی این قانون آشکارا به دنبال استاندارد مشترک برای شارژ بی‌سیم (به محض اینکه به حد کمال برسد) است. می‌توان تا سال ۲۰۲۶ (۱۴۰۵) به این استاندارد دست یافت؛ تنها محدودیتی که به وجود می‌آورد، یکسان بودنِ استاندارد بی‌سیم آتی برای همه‌ی شرکت‌هاست.

برادر کوچولوهای موذی

معمولاً رسیدن به استاندارد مشترک به نفع سازنده‌هاست. علاوه بر اینکه به کاهش هزینه‌ها کمک می کند، امکان این را فراهم می‌سازد که همه در یک زمینِ هم‌سطح به رقابت بپردازند. دورنمای استاندارد مشترکِ آتی موجب ترغیب به رقابت برای دستیابی به آن کالای معهود نیز می‌گردد. معمولاً این باعث می‌شود تا سازنده‌ها بدون دخالت دولت رو به همکاری بیاورند؛ چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌الملل.

درست است؛ همین‌الان یو‌اس‌بی یک سرمایه‌گذاری مشارکتی (collaborative venture) است که شرکت‌های مهم و موفق فناوری (مثل مایکروسافت، اچ پی و حتی اپل) آن را پایه‌گذاری کردند. منتها تفاوت شارژر لایتنینگ اپل با آن، دقیقاً همین است که این فناوری مشارکتی نیست و در انحصار اپل است. هر کسی می‌تواند به دستگاه الکترونیک درگاه یو‌اس‌بی اضافه کند، ولی فقط محصولات اپل می‌توانند درگاه لایتنینگ اپل داشته باشند.

اقتصاددانان به این وضعیت می‌گویند وضعیتِ «برادر کوچولوی موذی». اپل با اختلاف زیاد بزرگترین شرکت فناوری دنیا به حساب می‌آید. با اینکه همه دلشان می‌خواهد تولیداتشان با محصولات اپل سازگاری داشته باشد، اما اپل خواهان انحصار است. پس شاید خطر اصلی مقررات جدید این نیست که در کل مانع نوآوری است؛ بلکه خطرش این است که مانع طرح‌های جدید انحصاری اپل می‌شود.

بدین ترتیب اتحادیه‌ی اروپا سود همگانی ناشی از استاندارد مشترک را بر نفعی که شاید بعضی مصرف‌کننده‌ها از انحصاری بودنِ محصولات اپل ببرند، ترجیح داده است. ممکن است دیگر قانون‌گذاران به آسیب نزدن به منافع اپل بیشتر اهمیت دهند، ولی به نظر می‌آید اتحادیه‌ی اروپا باور دارد که این موضوع ربطی به رفاه شهروندان اروپا ندارد.

اثر بروکسل[۲]

از سوی دیگر، به‌احتمال خیلی زیاد تصمیم اتحادیه‌ی اروپا برای یکسان‌سازی شارژر‌ها پیامدهای جهانی خواهد داشت. وقتی تولیدکنندگان فناوری به سراغ ارائه‌ی شارژر مشترک برای مصرف‌کنندگان اروپایی بروند، ساخت یک فناوری متفاوت برای بقیه‌ی قسمت‌های جهان می‌تواند پرهزینه شود.

معمولاً مؤسسات ترجیح می‌دهند که وقتی تولید یک کالا از قوانین اتحادیه‌ی اروپا پیروی می‌کند، دیگر برای باقی جهان گونه‌ی متفاوتی تولید نکنند؛ مثلاً به طور معمول قوانین اتحادیه‌ی اروپا در زمینه‌ی سلامتی و ایمنی، بازیافت و مواد شیمیایی، تولیدکنندگان جهانی را وادار به تغییر رویه‌هایشان در سراسر جهان می‌کند. اگر یک بازیگر کوچکتر – مثل انگلیس –  نیز بر اینکه مجوزهای خودش را داشته باشد، پافشاری کند، صرفاُ به یک روند پرهزینه‌ی اداری برای تکرار کار انجام‌شده تبدیل می‌شود.

برای مثال مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (General Data Protection Regulation) را در نظر بگیرید. تارنماهای جهانی از سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۴) دست به تغییر تجربه‌ی کاربری[۳] (user experience) زدند تا از قانون حفاظت از داده‌های اروپا پیروی کنند. شرکت‌هایی مثل فیس‌بوک و گوگل الگوهای تجاری خود را جرح و تعدیل کردند تا با معیارهای جدید برگرفته از قانون بازار‌های دیجیتال اتحادیه‌ی اروپا (The EU Digital Market Act) وفق بیابد. این کار باعث شد راه‌هایی که می‌توانستند با آن‌ها از داده‌های مصرف‌کنندگان پول دربیاورند، به شدت کم شود. شرکت‌ها مجبور نیستند که قوانین اتحادیه‌ی اروپا را در سرتاسر جهان اعمال کنند، ولی اغلب اوقات صرفاً راحت‌تر به نظر می‌رسد که چنین کنند.

این موضوع که از آن به «اثر بروکسل» تعبیر می‌کنند، یعنی قانون‌گذارانی که نمایندگان جمعیت ۴۰۰ میلیون‌نفری اروپا هستند، سرانجام معمولاً برای بقیه‌ی جهان هم معیار معین می‌کنند. عموماً تصمیم‌گرفتن برای یکسان‌سازی و تنظیم‌گری بعد از بررسی موشکافانه‌ی هزینه و فایده‌ی گزینه‌های مختلف انجام می‌شود؛ بعضی پژوهش‌های انجام‌گرفته در مورد مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها برآورد می‌کنند که هزینه‌‌ای که برای حفظ حریم خصوصی، بر نوآوری وارد شده، خیلی زیاد بوده است.

با اینکه قانون‌گذاران آمریکایی فکر می‌کنند که هزینه‌ی واردآمده [بر نوآوری] از فایده‌‌ی قانون‌گذاری بیشتر است، اما ترجیح آنان دیگر چندان اهمیتی ندارد. محل استقرار بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری آمریکاست، ولی قانون گذاشتن برای آن‌ها به اتحادیه‌ی اروپا محول شده است، صرفاً به این دلیل که قانون‌گذاران اتحادیه‌ی اروپا زودتر اقدام کردند.

در مورد شارژر مشترک هم احتمالاً خطر مستقیمی که متوجه نوآوری است، ناچیز است و مصرف‌کننده‌ها باید از قوانین جدید نسبتاً خشنود باشند. اساساً مشکل اصلی مردم‌سالارانه است: معمولاً معیار‌ها را کسی می‌گذارد که زودتر اقدام کند؛ پس از آن، دیگران که از معرکه خارج شده‌اند، باید به تماشای تحولات بازار بنشینند.

[۱] یکی از پنج نهاد اصلی اتحادیه‌ی اروپاست که نقش قوه‌ی مجریه را ایفا می‌کند. م.

[۲] پایتخت بلژیک و محل استقرار کمیسیون اروپا و شورای وزیران این اتحادیه است. م.

[۳] به طور ساده، اثراتی است که تجربه‌ی استفاده از تارنما بر کاربر می‌گذارد. م.

منبع اصلی :

https://theconversation.com/five-ways-the-internet-era-has-changed-british-english-new-research-172432