سایبرپژوه– تکنولوژی بلاک چین یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین فناوری‌های دنیای امروز است. این تکنولوژی تاکنون به چندین صنعت راه پیدا کرده و برای ایجاد کارکردهای نوآوری به خدمت گرفته شده است. یکی از حوزه‌هایی که بلاک چین می‌تواند تاثیر شگرفی در آن داشته باشد بهداشت و درمان است. در اینجا قصد داریم ضمن پرداختن به فناوری بلاک چین و توانایی‌های آن برای دگرگون ساختن ساختارهای کنونی، به آینده این تکنولوژی در حوزه بهداشت و درمان نگاهی داشته باشیم.
بلاک چین چگونه می‌تواند صنعت بهداشت و درمان را متحول کند؟
به یقین می‌توان گفت که کسی نمی‌تواند اهمیت بهداشت و درمان را دست کم بگیرد و این حوزه را که خود یک صنعت است، کم‌اهمیت‌تر از آنچه هست بشمارد. این درحالی است که حوزه بهداشت و درمان در مقایسه با دیگر صنایع، رشد بسیار کندی دارد. کندی حرکت صنعت درمان نمودهای آشکاری دارد که نمی‌توان به سادگی آن‌ها را نادیده گرفت. امروزه در مقایسه با دو دهه پیش، روند کار بیمارستان‌ها تغییر چندانی نکرده است.
ریچی اِتوارو (Richie Etwaru) دلیل این امر را نبود نوآوری می‌داند. این عدم رشد و نمو در حوزه درمان جای شگفتی بسیار دارد؛ به ویژه که می‌دانیم بخشی از پرسنل این صنعت از جمله درس خوانده‌ترین و باهوش‌ترین انسان‌های دنیا هستند. با این وجود، اینکه بگوییم هیچ نوآوری در حوزه پزشکی صورت نگرفته، برآورد درستی نیست. کافی است ببینیم به لطف این بخش، میانگین امید به زندگی در انسان‌ها چقدر بالا رفته است.
پس گویا لازم است نگاه دقیق‌تری بیندازیم تا ببینیم مقصود اتوارو از «نبود نوآوری» چیست.
با یک ارزیابی کلی درمی‌یابیم که فضای بهداشت و درمان در زمینه نوآوری عمودی خوب کار کرده ولی در مقابل به لحاظ نوآوری افقی کاملا لنگ می‌زند.
حتما برای شما پرسش به وجود آمده که منظور از نوآوری عمودی و افقی چیست؟
نوآوری عمودی و نوآوری افقی
نوآوری عمودی (Vertical innovation) به آن دسته از نوآوری‌هایی گفته می‌شود که در یک زمینه خاص انجام می‌شود و در مقابل، نوآوری‌های افقی (Horizontal Innovation) آن دسته از تحولات هستند که صنایع گوناگون می‌توانند از آن‌ها استفاده نمایند. برای نمونه، پنی‌سیلین، واکسن فلج کودک و شیوه‌های پیشرفته جراحی همگی نوآوری‌های عمودی هستند زیرا فقط در یک زمینه مشخص کاربرد دارند. پنی‌سیلین به درد هیچ صنعتی به جز درمان نمی‌خورد. از سوی دیگر، برق، اینترنت و محاسبات ابری همگی نوآوری‌های افقی هستند، زیرا در زمینه‌ها و صنایع گوناگون کاربرد دارند و کارها را بسیار آسان می‌کنند.
این حقیقت که بسیاری از بیمارستان‌ها هنوز برای بایگانی کردن اطلاعات خود از کاغذ و پوشه استفاده می‌کنند نشان می‌دهد که حوزه درمان در زمینه نوآوری افقی عقب افتاده است.
فناوری بلاک چین :
به بیان ساده، بلاک چین یک مجموعه بایگانی شده از دیتا است که برچسب زمانی (تایم استمپ) خورده و غیر قابل تغییر است. این مجموعه در کنترل چند کامپیوتر قرار دارد که به یک فرد یا نهاد تعلق ندارند. دیتای این مجموعه در بلاک‌هایی ذخیره شده که به وسیله اصول کریپتوگرافیک (رمزنگاری) به هم وصل شده‌اند و یک زنجیره را به وجود آورده‌اند. زنجیره‌ای که همان زنجیره بلاک یا بلاک چین (blockchain) است و امنیت داده‌های درون آن به وسیله همین قواعد کریپتوگرافی تامین می‌گردد. تکنولوژی بلاک چین طی سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از صنایع به اهمیت و ارزش آن پی برده‌اند.
دلایل استقبال از این فناوری عبارت‌اند از:
- بلاک چین متعلق به هیچ نهادی نیست، از این رو غیر متمرکز است. دیتای ذخیره شده روی بلاک چین به شیوه کریپتوگرافیکی یا رمزنگاری شده درون آن ذخیره می‌گردد.
- اطلاعات درون بلاک چین تغییرناپذیر است، بنابراین هیچکس نمی‌تواند اطلاعات درون بلاک چین را دستکاری کند.
- بلاک چین کاملا شفاف است و هرکسی می‌تواند داده‌های آن را ردگیری کند.
- فناوری بلاک چین و تمرکز زدایی برای درک این امر که چرا غیر متمرکز بودن و عدم نیاز به یک واسطه در یک سیستم اهمیت دارد
اعتماد در بشر
ابتدا باید دریابیم که مساله اعتماد از آغاز در جوامع انسانی به چه صورت بوده است. اعتماد پدیده مهمی در زندگی بشر است. آن‌قدر مهم که حتی هزاران سال پیش انسان‌های غارنشین به اهمیت آن پی برده و به یکدیگر اعتماد می‌کردند. در آن زمان بسیاری از عناصر موجود در طبیعت می‌توانست فرد را از بین ببرد. از حیوانات درنده گرفته تا تغییرات آب و هوایی. به همین خاطر انسان غارنشین یاد گرفته بود که گروهی زندگی و برای بقای خود به اطرافیان خود اعتماد کند. با گذشت زمان و پیشرفت انسان، پدیده اعتماد هم پیشرفت کرد و به شیوه‌های جالبی درآمد. ابتدا شیوه معامله پایاپای به وجود آمد. شیوه‌ای که در آن افراد چیزهای ارزشمند خود را برای معاوضه به یکدیگر می‌دادند و کم‌کم به شکل یک سیستم درآمد. گذر زمان این سیستم تراکنش را پیچیده‌تر و پیچیده‌تر کرد. در سده‌های گذشته به لطف دانش پزشکی، جمعیت انسان‌ها دچار انفجار شد و همراستا با آن، راه و رسم داد و ستد ما نیز پیچیده شد. به جایی رسیدیم که دیگر نه تنها به همدیگر بلکه به موسسات متمرکز نیز اعتماد می‌کردیم. موسساتی مانند بانک‌ها که هنوز هم اعتماد ما به آن‌ها برقرار است. از زمانی که ما اعتماد به بانک‌ها را آغاز کردیم، تا به امروز آن‌ها بسیار نیرومندتر شده‌اند. شمار مسئولیت‌هایی که این بانک‌ها دارند چنان افزایش یافته و می‌یابد که گمان می‌رود آن‌ها روزی به بن‌بست برسند. به همین خاطر انسان‌ها باید به دنبال یک سیستم مالی جایگزین باشند. یک بار در سال ۲۰۰۸ این بن‌بست برای بانک‌ها ایجاد شد و نتیجه آن فروپاشی مالی بود. بسیاری از بانک‌ها به ویژه لمن برادرز (Lehman Brothers) در این ماجرا مقصر بودند زیرا بیش از اندازه ریسک پذیرفته بودند. این اشتباه بانک‌ها دنیا را به خطر انداخت و باعث شد بدترین رکود را از زمان رکود بزرگ ۱۹۳۰ تجربه کنیم.
فرد گمنامی که از سیستم بانکداری متمرکز ناامید شده بود و نام مستعار ساتوشی ناکاموتو را برای خود برگزیده بود، ایده تازه‌ای را مطرح کرد.
ایده‌ای به نام بیت کوین
بیت کوین نخستین رمز ارز غیر متمرکز جهان بوده که زیربنای آن تکنولوژی بلاک چین است. پیش از هر چیز این پرسش مهم مطرح می‌شود که بلاک چین چگونه غیر متمرکز است؟ مفهوم بلاک چین در حقیقت بسیار ساده است. همه اطلاعات بایگانی شده در درون بلاک چین در یک واحد ذخیره‌سازی متمرکز قرار نمی‌گیرند بلکه در چندین کامپیوتر در نقاط گوناگون هستند. این کامپیوترها با هم یک شبکه را تشکیل می‌دهند و هر کدام یک کپی از بایگانی بلاک چین را در اختیار دارند. هر زمان که بلاک چین آپدیت می‌شود و چیزی به آن افزوده می‌شود، همه کامپیوترهای شبکه که گره یا نود (Node) نامیده می‌شوند، همزمان باخبر شده و کپی آن‌ها نیز آپدیت می‌شود. مقصود از غیر متمرکز بودن در بلاک چین همین است. دیگر یک نهاد یا پایگاه مرکزی وجود ندارد که همه اطلاعات در آن قرار بگیرد.
پرسش اصلی اینجاست که این فناوری چه کمکی می‌تواند به صنعت درمان بکند؟
بهداشت و درمان و پدیده تعامل پذیری تعامل پذیری (Interoperability) یکی از بزرگ‌ترین مشکلات موجود در زمینه بهداشت و درمان است. در حقیقت مساله تعامل پذیری از مدت‌ها پیش یکی از اولویت‌های خدمات‌دهندگان، سیاست‌گذاران و دست‌اندرکاران حوزه بهداشت و درمان بوده است. دو جنبه کلی از ناکارامدی تعامل در حوزه بهداشت عبارت‌اند از: مشکل شناسایی بیماران بسته بودن مسیر اطلاعات مشکل شناسایی بیماران یکی از عجیب ترین چیزهایی که هنگام تحقیق برای این نوشته به آن برخوردیم این بود که هیچ سیستم جهانی برای شناسایی بیماران وجود ندارد.
این درحالی است که سازمان‌هایی همچونCHIME وHIMSS نزدیک به دو دهه است در این راستا تلاش می‌کنند و به پیشرفت‌هایی هم دست یافته‌اند. این مساله بسیار عجیب است چرا که وجود یک سیستم شناسایی بیمار می‌تواند به سادگی مشکل ناهمخوانی EHR (پرونده درمانی الکترونیک) بیماران را حل کند. مشکلی که تاکنون چند بار باعث به وجود آمدن خطا در درمان بیماران شده و احتمال آسیب دیدن آن‌ها را افزایش داده است.
شان گرنیس (Shaun Grannis) رئیس مرکز انفورماتیک بیومدیکال (CBMI) در این باره می‌گوید: همخوانی هویت فرد با داده‌های پزشکی در حوزه درمان یک امر حیاتی محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که از هر پنج بیمار، سوابق درمانی یکی از آن‌ها به درستی با وی همخوانی ندارد؛ حتی وقتی که آن فرد به جایی در همان سیستم درمانی مراجعه میکند. هنگامی که دیتای پزشکی میان سیستم‌های درمانی جابه‌جا می‌شود، نیمی از اطلاعات سوابق درمانی افراد دیگر با آن‌ها همخوانی ندارد »
اکنون پرسش اینجاست که بلاک چین چگونه می‌تواند این مشکل را حل کند؟پیش از پاسخ به این پرسش بیایید جنبه دوم مشکل تعامل پذیری را هم بررسی کنیم.
مسدود شدن اطلاعات
مسدود شدن اطلاعات با اینکه یک کار غیرقانونی محسوب می‌شود باز هم یکی از مشکلات بزرگ صنعت درمان است. اصلا مقصود از مسدود شدن اطلاعات چیست؟ در صنعت بهداشت و درمان، مسدودی اطلاعات عبارت است از نتیجه «ایجاد محدودیت‌های غیرمنطقی برای تبادل دیتای بیماران یا اطلاعات درمانی الکترنیکی».
به گفته دفتر ملی هماهنگی فناوری اطلاعات درمانی امریکا، مسدود شدن اطلاعات سه معیار اصلی دارد: دخالت در جابه‌جایی اطلاعات آگاهی قبلی از اطلاعات قطع بی‌دلیل دسترسی به اطلاعات نیازی به توضیح در این باره نیست که بستن راه اطلاعات درمانی با دخالت غیرمنطقی و به بهانه آگاهی چه زیان کلانی به کارامدی صنعت بهداشت و درمان می‌زند.
مسدود کردن اطلاعات گاهی ناشی از سیاست‌هایی است که می‌خواهند جلوی اشتراک‌گذاری اطلاعات را بگیرند و یا انجام آن را بسیار دشوار سازند تا جایی که عملا ممکن نباشد. دلیل این کار روشن است. بیمارستان‌ها دوست ندارند بیماران خود را از دست بدهند و با ندادن اطلاعات آن‌ها به مراکز دیگر می‌کوشند آن‌ها را از رفتن به جای دیگر منصرف کنند. از آنجایی که در دوران دیجیتال هستیم، قاعدتا فکر می‌کنیم جابه‌جایی داده‌ها امروز در هر حوزه‌ای از جمله پزشکی بسیار رایج و گسترده است.
ولی ارزیابی‌ها درست خلاف آن را نشان می‌دهند:
بررسی ۶۰ سرپرست مرکز درمان بیماری‌های مغزی نشان داد که مسدودسازی اطلاعات بسیار گسترده است و اقدامات گوناگونی که برای راه‌اندازی جریان اطلاعات انجام گرفته به شدت ناکارامد بوده‌اند. ۵۰% از کسانی که آدلر میلشتین (Adler-Milstein) بررسی کرده گزارش کرده‌اند که برای مسدود کردن اطلاعات با شرکت‌های IT پزشکی همکاری کرده‌اند. به گفته یک چهارم از این افراد، بیمارستان‌ها و سیستم‌های درمانی هم در این زمینه مقصر هستند.
براساس تحقیقات پژوهشگران برای جلوگیری از مسدود شدن اطلاعات می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد: بالا بردن میزان شفافیت به گونه‌ای که دست‌اندرکاران در قبال تک تک اقداماتشان پاسخگو باشند. ایجاد یک انگیزه مالی نیرومند که دست‌اندرکاران حوزه درمان را به سمت اشتراک گذاری اطلاعات با یکدیگر ببرد. ایجاد همکاری و هماهنگی میان شرکت‌های IT درمانی، بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی. اکنون با مشکلات موجود بر سر راه تعامل پذیری آشنا شده‌ایم. مشکلاتی که دارند حوزه درمان را از درون می‌خورند. حال بیایید ببینیم چگونه بلاک چین می‌تواند دوای این درد باشد.
بلاک چین های عمومی و خصوصی به طور کلی، بلاک چین ها بر دو دسته هستند:
بلاک چین عمومی بلاک چین خصوصی در هر دو دسته، یک شبکه همتا به همتا وجود دارد که یک اکوسیستم را به وجود می‌آورد و به وسیله پروتکل‌های اجماع در آن همگام‌سازی ایجاد میکند. ویژگی‌های مشترک این دو گونه بلاک چین به همین‌جا ختم می‌شود.
بلاک چین عمومی
بلاک چین های عمومی همان‌هایی هستند که با آن‌ها آشنا هستیم؛ بیت کوین، اتریوم و غیره، همگی بلاک چین عمومی هستند چراکه همان طور که از نام آن‌ها برمی‌آید هرکسی می‌تواند در آن نقش داشته باشد.
بلاک چین های عمومی اکوسیستم‌های کاملا بازی هستند که پذیرای همگان می‌باشند. در هر کدام از این شبکه‌ها یک مکانزیم انگیزشی درونی وجود دارد که در ازای فعالیت کابران در شبکه، به آن‌ها پاداش می‌دهد. روشن است که این پدیده بسیار خوب و سودمند است اما داشتن بلاک چین عمومی به چه کار حوزه بهداشت و درمان می‌آید؟ در حقیقت کاربرد زیادی ندارد. اولا، همان‌طور که بارها در تحقیقات اشاره شده، شبکه بیت کوین و اتریوم با مشکل ذخیره‌سازی روبه‌رو هستند. ظرفیت هر یک از بلاک های بیت کوین ۱mb است. این فضا اصلا برای نگهداری و اجرای دیتایی که موسسات درمانی نیاز دارند کافی نیست. بنابراین، به کارگیری بلاک چین های عمومی در صنعت درمان مشکلاتی اساسی دارد که به خوبی در پژوهش‌ها مستند شده‌اند.
بیت کوین به سختی می‌تواند در هر ثانیه ۸-۷ تراکنش انجام دهد. تایید شدن هر بلاک ۱۰ دقیقه زمان می‌برد که باز هم تاخیر را بیشتر میکند. موسسات درمانی بزرگ نیاز دارند در هر روز بلاک‌های بسیار بزرگی از تراکنش را مدیریت کنند و تاخیر در کار آن‌ها جایی ندارد. در حقیقت تاخیری که مثلا در بلاک چین بیت کوین وجود دارد، در حوزه پزشکی می‌تواند جان افراد را به خطر اندازد.
بلاک چین های عمومی، به ویژه آن‌هایی که براساس پروتکل اثبات کار اداره می‌شوند (مانند بیت کوین) نیازمند حجم کلانی از نیروی محاسباتی هستند که برای حل مسائل دشوار ریاضی صرف می‌شود. به این ترتیب اصلا منطقی نیست که موسسات درمانی، هزینه بسیار زیادی برای مکانیزم‌های اجماع بپردازند. از سوی دیگر، بلاک چین های عمومی، زنجیره‌هایی آزاد هستند و این خود یک مانع دیگر است.
چرا موسسات بهداشت و درمان باید برای هماهنگی با یکدیگر از شبکه‌هایی استفاده کنند که هرکسی می‌تواند به آن‌ها وارد شود؟
این موسسات با دیتای بسیار حساس و محرمانه سر و کار دارند و به همین خاطر اصلا مایل نیستند کسی از بیرون به دایره کاری آن‌ها سرک بکشد. به این ترتیب بلاک چین های عمومی را نمی‌توان در زمینه پزشکی و درمانی به خدمت گرفت. ولی گونه دیگر بلاک چین بسیاری از این مشکلات را ندارد و می‌تواند در این زمینه به کار گرفته شود.
بلاک چین خصوصی
بلاک چین های خصوصی همان گونه که از نامشان پیداست تنها برای گروه خاصی از افراد در دسترس هستند و برخلاف بلاک چین های عمومی همه نمی‌توانند بخشی از شبکه آن‌ها شوند. این ویژگی سبب شده که این دسته از زنجیره‌ها را به نام بلاک چین های نیازمند مجوز (Permissioned) هم بشناسند. در بلاک چین های خصوصی محدودیت‌هایی برای افراد شرکت کننده در کار اجماع وجود دارد. کاربران جدید از راه‌های گوناگون می‌توانند وارد بلاک چین های خصوصی شوند؛ از جمله: یکی از افراد موجود در اکوسیستم زمینه ورود آن‌ها را فراهم کند. از یک مرجع قانون‌مند اجازه ورود دریافت کنند. بخشی از یک کنسرسیوم باشند (بلاک چین برای همه افراد موجود در کنسرسیوم ساخته شده).
پس از آنکه کاربر وارد یک اکوسیستم شد، می‌تواند در نگهداری از شبکه نقش داشته باشد. هایپرلجر فابریک (Hyperledger Fabric) متعلق به بنیاد لینوکس (The Linux Foundation)، یک نمونه از بلاک چین های خصوصی و یکی از پروژه‌های هایپرلجری است که به دست بنیاد لینوکس اداره می‌شود. این بلاک چین از صفر تا صد به دست کمپانی لینوکس ساخته شده تا نیازهای این شرکت را برآورده نماید. زنجیره های خصوصی به طور مشخص برای پاسخگویی به نیازهای شرکت‌ها و سازمان‌ها ایجاد می‌شوند و از این ویژگی‌ها برخوردار هستند: سرعت بالای تراکنش حریم خصوصی امنیت بالا اکنون یک طرف معامله را داریم؛ یعنی زنجیره‌های خصوصی. پیش از آن که به سراغ طرف دیگر معادله برویم و به نحوه کار صنعت درمان روی بلاک چین خصوصی بپردازیم، یک قطعه دیگر از پازل باقی مانده که باید سراغ آن برویم.
هشینگ
هشینگ (Hashing) فرآیندی است که از یک سوی آن رشته‌های ورودی با طول‌های گوناگون وارد می‌شوند و از سوی دیگر خروجی‌هایی با طول ثابت بیرون می‌آیند. در سیستم‌های رمز ارز مانند بیت کوین، تراکنش‌ها نقش ورودی را بازی می‌کنند و وارد یک الگوریتم هشینگ (که در بیت کوین SHA-256 است) می‌شوند. خروجیِ این الگوریتم، طول ثابت دارد. اکنون باید ببینیم فرآیند هشینگ چگونه کار میکند. به این منظور می‌خواهیم ورودی‌های مشخصی را به فرآیند بدهیم و خروجی را ببینیم. الگوریتمی که در اینجا استفاده می‌کنیم SHA-256 است که مخفف «الگوریتم هشینگ امن ۲۶۵ (Secure Hashing Algorithm)» می‌باشد. Blockchain Usecases: Healthcare توابع هش ویژگی‌های فراوانی دارد که آن را بسیار سودمند ساخته است. اکنون به طور خلاصه چندتا از آن‌ها را بیان می‌کنیم.
ویژگی‌های توابع هش
- ویژگی ۱: قطعیت هر چند بار هم که یک ورودی مشخص را وارد یک تابع هش کنیم، خروجی همیشه یکسان است. این ویژگی از این جهت اهمیت دارد که اگر هر بار خروجی های گوناگون دریافت کنیم آنگاه دیگر نمی‌توان ورودی را دنبال کرد.
- ویژگی ۲: مقاومت پیش – تصویر (Pre-Image Resistance) مقاومت پیش – تصویر به این معناست که در یک (H(A ؛ نمی‌توان تعیین کرد که A چیست، A در کجا ورودی و (H(A هش خروجی است.به این مثال توجه کنید. این یک هش است: ۵۵۹AEAD08264D5795D3909718CDD05ABD49572E84FE55590EEF31A88A08FDFFD آیا می‌توانید ورودیِ این هش را مشخص کنید؟ رسیدن به آن، کار بینهایت دشواری است. غیرممکن نیست ولی بسیار فرسایشی و زمان‌بر است.
- ویژگی ۳: اثر گلوله برفی (Snowball Effect) براساس این ویژگی اگر یک تغییر کوچک در ورودی به وجود آید، تغییراتی که در پیِ آن، در هش خروجی ایجاد می‌شود بسیار بزرگ خواهند بود. اکنون این ویژگی را با استفاده از SHA-256 تست می‌کنیم: Blockchain Usecases: Healthcare
همان طور که می‌بینید تنها حرف نخست جمله از بزرگ به کوچک تبدیل شده (حتی عوض نشد) و در سوی دیگر هش خروجی کاملا دگرگون شده است. اکنون آنچه که گفته شد را جمع‌بندی می‌کنیم تا ببینیم بلاک چین خصوصی چگونه می‌تواند در حل مشکل تعامل پذیری به صنعت بهداشت و درمان کمک کند.
بلاک چین خصوصی در حوزه بهداشت و درمان شبکه‌ای را در موسسات درمانی تصور کنید که در آن، موسسات صاحب دیتای شخصی بیماران نیستند. همه این دیتا متعلق به بلاک چین است. هر بیمار با شناسه هش خود شناخته می‌شود که شناسه‌ای منحصر به فرد خواهد بود. این منحصر به فرد بودن که به لطف هشینگ حاصل شده، باعث حفظ امنیت و حریم خصوصی فرد می‌شود (ویژگی شماره ۲).
بلاک چین همچنین می‌تواند زمینه ایجاد یک بازار اشتراک‌گذاری اطلاعات بیماران را فراهم سازد. با این کار میان موسسات درمانی انگیزه ایجاد می‌شود تا اطلاعات بیماران را با هم به اشتراک بگذارند و از هرگونه مسدودسازی اطلاعات بپرهیزند. ولی اگر چند خرابکار تلاش کنند جریان اطلاعات را مسدود کنند یا اطلاعات را دستکاری نمایند چه؟
در این صورت دو تا از مهم‌ترین ویژگی‌های بلاک چین به میدان می‌آیند و از بروز مشکل جلوگیری می‌کنند.
نخست اینکه بلاک چین یک پلتفرم شفاف است.
هرکسی که عضو شبکه باشد می‌تواند تمامی بخش‌های بلاک چین را ببیند؛ تماشا کند تراکنش‌ها چگونه انجام می‌گیرند و آیا اطلاعات به درستی جابه‌جا می‌شوند یا خیر.
دوم، بلاک چین خصوصیت ضد دستکاری دارد.
اگر کسی بخواهد جریان دیتا را سد کند آنگاه اثر گلوله برفی باعث می‌شود هش به شدت تغییر کند.
می‌دانیم که بلاک‌های بلاک چین به وسیله یک اشاره‌گر هش به هم متصل هستند. هر بلاک از بلاک چین، هش متعلق به دیتای ذخیره شده در بلاک پیش از خود را ذخیره می‌نماید.
اگر دیتای موجود در یک بلاک تغییر کند، یک واکنش زنجیره‌ای به راه می‌افتد که می‌تواند کل بلاک چین را متوقف سازد. از آنجایی که چنین چیزی به لحاظ تئوری امکان‌پذیر نیست پس دستکاری هر دیتای درون بلاک چین هم کاری ناممکن است.
دیگر مزایای بلاک چین در بهداشت و درمان
اکنون می‌دانیم چگونه می‌شود مشکل تعامل پذیری را حل کرد. ولی بلاک چین مزایای دیگری نیز دارد که می‌تواند برای صنعت درمان موثر باشد.
از جمله: بلاک چین تغییرناپذیر و قابل ردگیری است.
بنابراین بیماران می‌توانند بدون ترس از خراب شدن اطلاعات یا دستکاری آن‌ها، سوابق درمانی خود را به هرجایی بفرستند.
سوابق درمانی ایجاد شده، پس از افزوده شدن به بلاک چین از امنیت کامل برخوردار خواهند بود. بیمار می‌تواند تا حدی روی جابه‌جایی و استفاده از اطلاعات سوابق پزشکی خود در موسسات نقش داشته باشد. هر فرد یا نهادی که بخواهد به دیتای درمانی یک بیمار دسترسی پیدا کند می‌تواند به بلاک چین رفته و مجوز لازم را بگیرد. وجود یک مکانزیم پاداش به بیماران انگیزه می‌دهد تا رفتار خوبی داشته باشند.
برای نمونه می‌توان پس از یک دوره درمانی در صورت حفظ سلامتی به بیماران توکن پاداش داد. همچنین آن‌ها می‌توانند در ازای دادن دیتای خود به مراکز آزمایشی و پژوهشی توکن دریافت کنند.
بلاکچین در شرکت‌های دارویی
شرکت‌های دارویی می‌بایست در زنجیره عرضه خود امنیت بسیار بالایی داشته باشند زیرا فرآورده‌های آنان حساسیت زیادی دارد. برخی از داروها از زنجیره عرضه دزدیده می‌شوند و به صورت غیرقانونی به مشتریان فروخته می‌شوند. افزون بر این، داروهای تقلبی سالانه نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه روی دست شرکت‌های داروسازی می‌گذارد. وجود یک بلاک چین شفاف به این شرکت‌ها کمک میکند داروهای خود را از نقطه تولید تا رسیدن به دست مصرف کننده ردگیری نمایند و با این کار جلوی هرگونه تقلب دارویی را بگیرند.
موسسات بهداشتی و درمانی در سراسر دنیا برای خود آزمایشات بالینی و پژوهشی انجام می‌دهند و داروها و درمان‌های جدید را ارزیابی می‌کنند. به کمک بلاک چین می‌توان یک دیتابیس جهانی ساخت و همه این دیتا را از مراکز گوناگون در یک جا گردآوری کرد.
کلاهبرداری بیمه یکی از مشکلات بزرگ صنعت بهداشت و درمان است.
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که خدمات‌دهندگان و بیماران به عمد ادعاهای نابجا می‌کنند و اطلاعات نادرست می‌دهند تا از مزایای مالی بهره‌مند گردند. برای درک این مشکل خوب است بدانید که براساس برآورد شرکت بیمه بوید (Boyd)، کلاهبرداری بیمه‌های درمانی تنها در امریکا سالی ۶۸ میلیارد دلار خسارت وارد میکند.
بلاک چین چگونه می‌تواند صنعت بهداشت و درمان را متحول کند؟
جک لیو (Jack Liu) مدیرعامل یک اکوسیستم اطلاعات بهداشت و درمان مبتنی‌بر بلاک چین به نام ALLIVE، بر این باور است که بلاک چین این مشکل را حل خواهد کرد. او می‌گوید: یک محیط بلاک چینی می‌تواند بخش بزرگی از این کلاهبرداری‌ها را از بین ببرد زیرا خدمات دهندگان و بیماران می‌بایست اطلاعات خود را وارد کنند تا تایید، ثبت و ذخیره سازی شود. همچنین شرکت‌های بیمه نیز به این دیتا دسترسی خواهند داشت » از آنجایی که همه دیتا در یک زیرساخت متمرکز ذخیره نمی‌شود؛ امکان هک چنین سیستم‌هایی وجود ندارد و هکرها نمی‌توانند به همه دیتا دست پیدا کنند. این ویژگی باعث مقاوم شدن سیستم در برابر نشت اطلاعات می‌گردد و به حفظ امنیت و حریم خصوصی بیماران کمک میکند.
مخالفان همه با ایده استفاده از تکنولوژی بلاک چین در صنعت بهداشت و درمان موافق نیستند. یکی از این مخالفان جان هالامکا (John Halamka) رئیس بخش اطلاعات مرکز درمانی بت ایزراییل (Beth Israel Deaconess Medical Center) در بوستون امریکاست. بیمارستانی که شاخه آموزش پزشکی دانشگاه هاروارد است.
هالامکا که تاکنون در ساخت چند اپلیکیشن بلاک چین نقش داشته به خوبی با نحوه کار آن و موارد کاربرد آن آشناست. او می‌گوید: بلاک چین برای ذخیره مجموعه‌های بزرگ دیتا مناسب نیست. بلاک چین یک پلتفرم تحلیلی نیست و کارکرد آن در زمینه تراکنش بسیار کند است. با این وجود، بلاک چین به عنوان یک دفتر ثبت عمومی مقاوم در برابر دستکاری، برای سیستم های مبتنی بر اثبات کار ایده‌آل است. بلاک چین به خوبی می‌تواند خود را تطبیق دهد
بلاک چین در حوزه بهداشت و درمان
کلام آخر تا به اینجا، مزایای گوناگون بلاک چین را که می‌تواند در صنعت درمان سودمند باشد برشمردیم.
البته تا زمانی که نمونه ای از آن به خوبی پیاده‌سازی نشوند، همه این مزایا فقط روی کاغذ است. آنچه که می‌توان به طور قطع گفت این است که تاکنون چندین موسسه و حوزه دیگر، کار آزمایش و استفاده از تکنولوژی بلاک چین را آغاز کرده اند.
حوزه بهداشت و درمان به لحاظ مالی چیزی کم ندارد.
به این آمارها توجه کنید: در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ سرمایه گذاری روی استارت‌آپ‌های درمانی دیجیتال به بالاترین میزان خود رسیده است. در سال ۲۰۱۵ بیش از ۷ تریلیون دلار در زمینه بهداشت و درمان هزینه شد. تا سال ۲۰۲۰ انتظار می‌رود هزینه سالانه حوزه درمان به ۸.۷۳۴ تریلیون دلار برسد. به این ترتیب هیچ محدودیتی به لحاظ مالی برای هزینه کردن روی تحقیقات و تکنولوژی‌های آینده‌دار وجود ندارد. همه نشانه‌ها از حرکت حوزه درمان به سمت تمرکز زدایی در سال‌های آینده خبر می‌دهند.
در اینجا به برخی از این نشانه‌ها اشاره می‌کنیم. گزارش پژوهش BIS نشان می‌دهد تا سال ۲۰۲۵ صنعت درمان می‌تواند با به خدمت گرفتن تکنولوژی بلاک چین سالانه تا ۱۰۰ میلیارد دلار در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند. عمده این صرفه‌جویی در هزینه‌های درز اطلاعات، IT، عملیات‌ها، پشتیبانی و پرسنل، کلاهبرداری‌های مرتبط با تقلبی‌سازی و کلاهبرداری‌های بیمه‌ای می‌باشد.
در این گزارش آمده است: انتظار می‌رود از سال ۲۰۱۸ تا سال ۲۰۲۵ یک بلاک چین جهانی در بازار درمانی با نرخ سالانه ۶۳.۸۵% شد کرده و در ۲۰۲۵ ارزش آن به ۵.۶۱ میلیارد دلار برسد.
استفاده از بلاک چین برای تبادل دیتای پزشکی در این مدت بزرگ‌ترین سهم را از بازار خواهد داشت و ارزش آن تا سال ۲۰۲۵ به ۱.۸۹ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد به لطف کاربرد بلاک چین در حل گسترده‌ترین مشکل سیستم‌های اطلاعات درمانی محقق می‌شود. مشکل مربوط به تعامل پذیری و عدم استانداردسازی که باعث به وجود آمدن سیلوهای بزرگ دیتا در این صنعت شده است با توجه به این گزارش و همچنین نظر به روند به کارگیری بلاک چین در حوزه‌های گوناگون، با اطمینان می‌توان گفت که آینده صنعت بهداشت و درمان آینده‌ای غیر متمرکز خواهد بود.
بیایید امیدوار باشیم تکنولوژی بلاک چین موتور نوآوری افقی را در صنعت پزشکی و درمان به راه اندازد چرا که این صنعت بسیار بدان نیاز دارد.
برای مشاهده دیگر مقالات کلیک کنید.
