واقعیت مجازی در مدارس : تغییر جریان بازی یا دردسر بزرگ؟

واقعیت مجازی در مدارس :
«عزیزم، عینک واقعیت مجازی[۱] خود را فراموش نکن! و البته ناهارت رو! ما امروز دیر میاییم مدرسه دنبالت!»

به عنوان یک خبرنگار فناوری برای نشریه edweek و البته مادر یک کودک ۲ ساله، تصور کرده ام که این جمله را در زمانی  نامشخص از آینده پسرم، به او بگویم. احتمالا تا آن موقع عینک های واقعیت مجازی، ضرورت و همه گیری به اندازه ناهار و شام کودکان مدرسه ای خواهند داشت.

هر زمان که یک متخصص می گوید واقعیت مجازی به طور اجتناب ناپذیر ارزان تر و فراگیرتر خواهد شد، من از خود می پرسم آیا واقعا پسرم می تواند با استفاده از VR در یک محکمه عمومی حاضر شده و پیرامون کنوانسیون قانون اساسی مطالب جدیدی یاد بگیرد؟ یا آنکه می تواند در کلاس زیست شناسی دبیرستان، جسد یک انسان را تشریح کند، بدون انکه بعد از این کار لازم باشد دستانش را بشوید؟ آیا اولین تجربه همه جانبه و تعاملی او از VR در مدرسه، زمانی که در کلاس دوم است خواهد بود یا زودتر؟

پس از اولین تجربه تعاملی و همه جانبه ای که در ماه گذشته از VR داشتم، برخلاف نظر کارشناسان معتقدم که خبری نخواهد شد. بسیاری از خبرنگاران و کارشناسان به من گفتند که از سرعت پیشرفت این فناوری شگفت زده خواهی شد. در کنفرانس سالانه انجمن بین المللی فناوری در آموزش[۲] ، که در سال ۲۰۲۲، در نیواورلئان برگزار شد، به معلمین و خبرنگاران این اجازه داده شد که از عینک های واقعیت مجازی Oculus Quest، که در بازار با قیمت حدودا ۳۰۰ دلاری عرضه می شوند، استفاده کنند. حداقل برای من تجربه جالبی نبود. حتی با وجود اینکه زمان آموزش و آشنایی من را با عینک VR دوبرابر کردند، من به سختی و در آخر از طریق جهت یابی توانستم مسیر طراحی شده در VR را طی کنم و در پایان نیز عینک را پس دادم.

اول، زمانی که به سمت غرفه می روی، یک کارشناس بسیار مهربان و البته صبور به شما کمک می کند تا آماده استفاده از VR شوید. اولین چالش من،‌ عینک نزدیک بینی بود که روی صورتم داشتم. آنها نمی توانستند این مسئله را که عینک من می تواند زیر عینک VR قرار بگیرد یا نه را حل کنند.

و در نهایت مجبور شدم آن را بردارم و امیدواربودم نزدیک بینی جزئی که دارم، آسیب زیادی به تجربه من از VR نزند. بعد از آن، مجبور شدم که در یک قطعه فرش  کوچکی بایستم و تنها در محیطی که با خطوط مرئی زرد رنگی مشخص شده بود قدم بردارم تا عینک کار کند. این فرایند سخت تر از آن چیزی است که به نظر می رسید.

در نهایت به یک صفحه مقدماتی رسیدم که متشکل از تصاویر سه بعدی از بالن ها، موشک ها و البته آلبوم های موسیقی بود. در آن لحظه، فکر می کردم که در مسیر تجربه بهترین بخش های VR قرار گرفته ام و اتفاقات جالب و هیجان انگیزی در انتظار من است، اما زمانی که به جلو حرکت می کردم، دائما همان صفحه مقدماتی تکرار می شد و من چاره ای جز تماشای آن نداشتم. سعی کردم مشکل پیش آمده را به کارشناس مهربان و صبوری که در کنارم ایستاده بود، توضیح دهم. اما او کمکی به من نکرد، فقط عینک دیگری برای من گذاشت که به معنای شروع دوباره کل فرایند بود.

سپس به یک صفحه جهت یابی رسیدم، صفحه ای که در آن نحوه استفاده از لیزر برای انتخاب گزینه های مختلف و البته استفاده از کنترل ها برای برداشتن اشیا را توضیح می داد. مسیر ها به شدت گیج کننده بودند و فرآیند یادگیری بسیار زمان بر بود. شاید ۱۰ دقیقه یا بیشتر طول کشید تا فرایند آموزش به پایان رسید.

هنگامی شرکت کنندگان این مرحله کلی را پشت سر می گذاشتند، مراحلی که سویه های آموزشی بیشتری داشتند شروع می شدند. مثلا قدم زدن و آشنایی با ایستگاه فضایی. متاسفانه من فرصتی برای تجربه این بخش نداشتم و مجبور شدم پیش از پایان،‌به رویداد دیگری بروم. روز بعد یا همان روز، دچار سردرد شدید شدم، چیزی که برای چند نفر از همکاران و مربیانی که مانند من از VR استفاده کرده بودند نیز اتفاق افتاده بود.

در نهایت به این موضوع فکر کردم که علت مبارزه و نگاه منفی من به این فناوری در حال شیوع چیست؟آیا به دلیل ضعف و ناتوانی شخصی است؟

قطعا نیاز به پیشرفت زیادی دارد

این نگاه فقط منحصر در من نبود،‌بسیاری از مربیان و خبرنگاران نیز مانند من، نسبت به قابلیت های فعلی این فناوری مردد بودند. کایرا والکر[۳]، مدیر مسئول فناوری آموزشی در دبیرستان Washington-Liberty آرلینگتون در ایالت ویرجینیا، با تاخیر بسیار زیادی وارد فضای VR شد و او نیز مانند من فرایند جهت یابی و تعیین مسیر را به شدت دست و پا گیر و سخت توصیف کرد. ناحیه ای که او در ان مسئولیت دارد، در حال آزمایش VR برای استفاده در کلاس های درس است. اما در عین حال او معتقد است :« قطعا VR  نیاز به پیشرفت بیشتری دارد. شما در کلاس درس ۲۵ دانش آموز دارید که هر بار یکی از آنها از عینک VR استفاده می کند، عینک باید برای نفر بعدی کالیبره شود. این سرعت آموزش و یادگیری را کاهش می دهد. همچنین این اتفاقات باعث می شود تا غوطه وری واقعی که دانش آموز باید در فضای VR احساس کند را نیز از دست بدهد.»

اما با وجود این انتقادات، او همچنان طرفدار استفاده از VR در سیستم آموزشی است. مثلا او دوست دارد که دانش آموز با استفاده از واقعیت مجازی وارد دستگاه تنفسی انسان بشود. از این رو می گوید :« من به دشت مشتاق هستم تا در آینده ای نزدیک، VR  را در حالی که گسترش یافته و کاربرپسند تر شده است ببینم.»

اندی مان[۴]، مشاور فناوری آموزشی در مدرسه متوسطه Muskegon واقع در ناحیه میشیگان، در این باره می گوید :« بعید نیست مشکلاتی که ما از VR می دانیم، اساسا ناشی از اختلال در عینک ها بوده باشد.» صاحبان غرفه، برای اینکه مطمئن باشند همه شرکت کنندگان می توانند از عینک های VR استفاده کرده و تجربه ای هیجان انگیز و البته بدون نقص را پشت بگذارند، از یک برنامه مدیریت موبایل استفاده کرده بودند که خود به خود برخی از دسترسی ها را محدود می کرده است. به گفته اندی مان، احتمال بسیار زیاد همین موضوع مشکل آفرین بوده است. به گفته او بسیاری از مربیان تجربه هایی روان و بدون مشکل داشته اند.

مری ترن[۵]، یکی دیگر از تجربه گران VR معتقد است که زمان زیادی طول نکشیده تا توانسته است به عینک VR عادت کند. او ابتدا کمی دچار نوسان حرکتی شده و سپس به حالت اولیه خود برگشته بود. از نظر او دانش آموزان می توانند به سرعت با این عینک ها مانوس شده و از آنها استفاده کنند، همانطور که هر روز در منزل خود بازی های مبتنی بر VR را انجام می دهند.

او که معلم اقیانوس شناسی و نجوم است، معتقد است این دروس به خودی خود تجارب عملی و کاوش گرانه زیادی را در اختیار دانش آموزان قرار نمی دهند، در حالی که اساسا نیاز به کاوش و جست و جوی میدانی رکن جدایی ناپذیر آنهاست. از این رو استفاده از VR می تواند زمین بازی را به نفع دانش آموزان تغییر داده و تجربه های جذابی از لمس کهکشان و مشاهده اعماق اقیانوس ها در اختیار انها قرار دهد. علاوه بر این، رشته های متنوعی مانند رباتیک و پزشکی نیز شروع به استفاده از VR به عنوان یک درس افزار آموزشی کرده اند.

او از دانش آموزان خود می خواهد تا حداقل برای یک بار هم که شده، پیش از ورود به بازار کار، VR را تجربه کنند. مری ترن، در تلاش است تا کمک های مالی بیشتری برای توسعه واقعیت مجازی در مدرسه خود جذب کند. او می گوید :« تکنولوژی در حال تغییر و نوآوری است و ما باید تلاش کنیم تا جایی که می توانیم با ان همراه شویم».

دانش آموزان مدارسی که اندی مان با آنها کار می کند، از عینک VR برای گشت و گذار در خانه آنه فرانک[۶] در آمستردام، ایستادن روی صخره های ماچو پیچو، یک مکان باستانی در پرو، و بسیاری کار های دیگر استفاده می کنند.

دختر نوجوان مان، یک سرآشپز تازه کار است. او طرفدار پر و پا قرص یک نرم افزار VR است که میتواند تا هزاران سال او را به عقب برده تا در آشپزخانه ای در یونان یا چین باستان یک غذای معمولی ولی مجازی طبخ کند.

مان انتظار دارد که با دقیق تر شدن، سبک تر شدن، کم هزینه تر شدن و البته تطبیق با نیاز های بازار مدرسه و دانشگاه، دانش اموزان و دانشجویان بیشتری عینک های VR را تهیه می کنند. به همین دلیل از مان پیرامون پسر خودم سوال کردم. از او پرسیدم آیا فرزند من می تواند در طول دوران تحصیل خود، از پیش دبستانی تا دوازدهم، تجربه ای از VR تعاملی و همه جانبه داشته باشد؟

او مرا به یاد بازی مسیر اورگن[۷] انداخت. یک بازی رایانه ای تاریخی که در اوایل دهد ۱۹۹۰، زمانی که من در مدرسه راهنمایی بودم، به رکن اصلی آزمایشگاه های رایانه ای مدارس تبدیل شده بود. البته الآن هم این بازی انجام می شود اما نه به شکل گذشته، بلکه بسیار پیچیده تر و جذاب تر. معلم به دانش‌آموزان می‌گوید: «بسیار خوب، عینک‌های واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی خود را بیرون بیاورید، آن‌ها را بپوشید، همه ما هم‌اکنون در مسیر اورگن هستیم». آنها می توانند به صورت گروهی و در قالب یک کلاس به مسیر اورگن بروند. به اعتقاد مان، ما در آستانه یک اتفاق انقلابی و تاثیر گذار هستیم.

[۱] virtual reality goggles

[۲] International Society for Technology in Education(ISTE)

[۳] Kyra Walker

[۴] Andy Mann

[۵] Mary Teren

[۶] Anne Frank نویسنده یهودی تبار

[۷] The Oregon Trail