قراردادهوشمند ؛ پایان سلطه بوروکراسی
قراردادهای هوشمند چه کاربردی دارد؟
سایبرپژوه – قراردادهوشمند معاملات و فرایندها را بهصورت کاملا تضمینی و بدون دخالت اشخاص ثالث [۱] انجام میدهند. فعالیت و ثبتهای قراردادهوشمند قابلپیگیری و غیرقابل برگشتاند. قراردادهای هوشمند شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدفگذاریشده بهصورت اتوماتیک است. به طور کلی قراردادهای هوشمند به واسطه ویژگیهایی که دارد باعث شفافیت و کاهش هزینهها شده و موجب بهبود شاخصهای عملکردی میشود.
جری کومو[۲] معاون بخش بلاکچین شرکت IBM اعتقاد دارد قراردادهای هوشمند را میتوان در گسترهی وسیعی از کاربردها از خدمات دولتی، عمومی، مالی و بانکداری تا سلامت و بیمه به کار گرفت.
کاربرد دولتی قراردادهوشمند
کارشناسان متعدد اعتقاد دارند بهینهسازی و امنتر کردن سیستمهای رأیگیری کنونی دشواریهای زیادی دارد. دراینمیان قراردادهای هوشمند میتوانند تمامی نگرانیهای موجود را با ارائهی سیستمی امنتر برطرف کنند. دسترسی به رأیهایی که با استفاده از دفتر کل توزیعشده حفاظت میشوند، نیاز به منابع پردازشی بسیار زیاد دارد. بهعلاوه پس از دسترسی احتمالی نیز باید آنها را رمزگشایی کنیم که امری تقریبا غیرممکن خواهد بود. البته تقریبا هیچکس آنچنان منبع پردازشی ندارد و نفوذ به سیستم را میتوان تقریبا غیرممکن دانست. یکی از حوزههای کاربردی قراردادهای هوشمند در حوزه دولتی و بانکی صدور ضمانتنامه الکترونیکی، از مرحله درخواست تا مرحله صدور، ابطال یا اجرا و… است که طی یک قراردادهوشمندد انجام میپذیرد. در این میان چه میزان از هزینههای این عملیات کاسته شده و به چه میزان از تقلبهای رایج در این زمینه کاسته خواهد شد؟
کاربرد مدیریتی قراردادهوشمند
بلاک چین نهتنها یک دفتر کل ثابت بهعنوان منبع اعتماد و امنیت ارائه میکند، بلکه احتمال ایجاد تداخل در ارتباط و فرایندهای کاری را نیز بهخاطر دقت، شفافیت و سیستم خودکار از بین میبرد. فرایندهای کسبوکاری معمولا مجبور به تحمل رفتوآمدهای متعدد هستند که با صبر کردن برای تأییدیههای داخلی و خارجی زمان زیادی را از نیروها تلف میکنند. درنتیجه منظم شدن فرایندهای کسبوکار عملی طاقتفرسا و زمانبر است. استفاده از دفتر کل مبتنی بر سیستمهای غیر متمرکز، فرایند بالا را سرعت میبخشد. بهعلاوه باعث میشود که اختلافات معمول در کسبوکار کاهش پیدا کنند. اختلافهایی که به دلایل متعدد همچون تفسیرهای شخصی در کسبوکار ایجاد میشوند و حتی به دعواهای حقوقی هم منجر خواهند شد. بهعنوان نمونهای از کاربرد قرارداد هوشمند در حوزهی کسبوکار میتوان شرکت Deposity Trust & Clearing Corp را نام برد که در سال ۲۰۱۵ اوراقی به ارزش ۱.۵ میلیون دلار از ۳۴۵ تراکنش را بهکمک قراردادهای هوشمند پردازش کرد.
کاربرد قراردادهوشمنددر زنجیره تأمین
قراردادهوشمند بر اساس روند جملات شرطی کار میکند. بهبیان سادهتر برای اجرای هر فرایند در قراردادهای مذکور، باید شرطی اجرا شود. جف گارزیک[۳] یکی از توسعهدهندههای اولیهی بیتکوین دربارهی قراردادهوشمند اینگونه توضیح میدهند:
زنجیرههای تأمین عموما با سیستمهای مبتنی بر فرایندهای کاغذی دچار کاهش سرعت و بازدهی میشوند. در آن سیستمها باید فرمها را از طریق کانالهای بیشمار برای تأیید ردوبدل کرد که احتمال گم شدن کالا و حتی کلاهبرداری را افزایش میدهد. سیستمهای نامتمرکز مشکل مذکور را با ساخت ورژن دیجیتالی امن و قابل دسترس از همهی طرفهای درگیر در زنجیرهی تأمین حل میکند. بهعلاوه وظایف و پرداختها نیز بهکمک آن خودکارسازی میشوند. از نمونههای زندهی کاربرد قراردادهوشمند میتوان به بانک برکلیس[۴] اشاره کرد. بانک مذکور از قراردادهوشمند برای ردگیری تغییرات مالکیت استفاده میکند. بهعلاوه انتقال خودکار پرداختها به موسسهی مالی دیگر در زمان تحویل مرسوله نیز بهکمک این فناوری انجام میشود.
هویت دیجیتالی
قراردادهای هوشمند به شما اجازه کنترل هویت دیجیتالی را مثل دادهها و سایر موارد را داده و اجازه میدهند تا با به اشتراکگذاری چیزهایی که خودتان میخواهید، به شرکتها در شناختن مشتریانشان کمک کنید. طرفین قرارداد لازم نیست که اطلاعات حساس را برای تراکنشها نگه دارند. این کار باعث کاهش مسئولیت و بالارفتن میزان انعطاف و همکاری خواهد شد.
[۱]Thirty party
[۲]Jerry Cuomo
[۳]Jeff Garzik, 2017
[۴]Barclays