سایبرنما – شماره ۴۲
مجله هفتگی سایبرنما با معرفی آخرین و مهم ترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آنها در آیندهی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا می کند. خبرهای این هفتهی سایبرنما با معرفی سرویسهای واقعیت مجازی (متاورس) فیسبوک آغاز میشود؛ تکنولوژیهایی که برای فیسبوک آنقدر انقلابی بودهاند که حتی نام خود را به «متا» تغییر داد. سپس از پروژهی پوست مصنوعی فیسبوک خواهیم گفت؛ پروژهای که بیربط به خبر اول ما نخواهد بود و دریچهای برای تجربهی جدید مجازی خواهد بود. سومین خبر این هفتهی سایبرنما به یک سوال اساسی اختصاص دارد: آیا هوشهای مصنوعی میتوانند به نحو داروینی تکامل یابند؟ پاسخِ دانشمندان دانشگاه استنفورد به این سوال «آری» است. در ادامه به معرفی یک هارد از جنس شیشه خواهیم پرداخت که میهواند ۵۰۰ ترابایت داده را در خود ذخیره کند و در آخرین خبر از عزم دیپمایند برای ورود به صنعت روباتیک خواهیم گفت. با ما در این شماره همراه باشید.
سایبرنما ۴۲: فیسبوک سرویسهای واقعیت مجازی (متاورس) خود را معرفی کرد
همانطور که در شمارهی ۴۱ وعده داده بودیم، این هفته بیشتر در مورد تغییر برند فیسبوک به «متا» و سرویسهای جدیدی که این شرکت معرفی کردهاست خواهیم پرداخت. مهمترین سرویس معرفیشده توسط فیسبوک «واقعیت مجازی هورایزن هوم» است. سرویسی که نمونهی مشابه آن را پیش از این برای مقاصد آموزشی (دانشکده مجازی) و متاورسها دیده بودیم اما فیسبوک این ایده را تبدیل به یک محیط اجتماعی کرده است. در این سرویس کاربران میتوانند با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی به یک محیط واقعیت مجازی متصل شوند و با دیگران تعامل و گفت و گو کنند؛ علاوه بر این، فیسبوک یک برنامهی اختصاصی برای تناسب اندام در این فضا را نیز طراحی کرده است. به نظر میآید فیسبوک هدست واقعیت مجازی و همچنین عینک واقعیت آمیختهی خودش را نیز به زودی وارد بازار کند و این نشان میدهد که فیسبوک قصد دارد هم در زمینهی سختافزار و هم در زمینهی طراحی سکو (پلتفرم) یکهتازِ سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ باشد.
سایبرنما ۴۲: فیسبوک برای پوست مصنوعی تلاش میکند
همین هفتهی پیش بود که سایبرنما در معرفی یک تکنولوژی «لامسهی مجازی» گفت که علاقهی کمپانیهای مطرحی مانند فیسبوک و مایکروسافت منجر به سرمایهگذاری این شرکتها و در نتیجه سرعتگرفتن توسعهی این دست از تکنولوژیها خواهد شد. این پیشبینی به سرعت اثبات شد: این هفته فیسبوک پروژهی ReSkin را معرفی کرد. این پروژه یک پوست مصنوعی اوپن سورس است و فیسبوک امیدوار است که بتواند بحران حس لامسه را با استفاده از هوش مصنوعیِ به کار رفته در این پروژه حل کند. در واقع هدف اصلی این پروژه نه طراحی پوست مصنوعی بلکه آموزش و تولید هوشِ مصنوعیای است که بتواند این پوست را در بهترین عملکردش ایجاد کند. باید دید که آیا روندِ «پوستِ مصنوعی» (چه طراحی مستقل و چه طراحی توسط هوش مصنوعی) میتواند در مقابل دو روندِ «دستکش» و «رابطهای کاربری مغزی» موفقیت بهتری را کسب کند یا خیر؟
آیا هوشهای مصنوعی میتوانند در شرایط داروینی تکامل یابند؟
چند هفته پیش بود که از بازیای به نامِ Dango صحبت کردیم که در آن هوشهای مصنوعی به نحو داروینی تکامل مییافتند. آیا واقعا میتوان هوشهای مصنوعی (که اساسا ماشین هستند) را مانند اندامهای ارگانیک و بر اساس محیط زیست (مطابق با نظر داروین) توسعه و تکامل داد؟ علیالظاهر این ایدهای است که نظر دانشمندان دانشگاه معتبر استنفورد را هم به خودش جلب کرده است و از آن مهمتر، آنها توانستهاند نتایج آزمایش داروینی خودشان را در نشریهی معتبر Nature نیز به چاپ برسانند. در این تکنیک از یادگیری تقویتشدهی عمیق استفاده میشود و محیطی برای «بقا» و «تولید نسل» هوشهای مصنوعی فراهم میشود که در آن، مطابق با قواعد داروینی، هر نسل ویژگیهای اصلی نسل قبلی را همراه با مقدارِ اندکی از «جهش» به ارث میبرد. مبتنی بر این ایده، اگر ما میخواهیم هوشی داشته باشیم که واقعا بتواند «از جهانِ پیرامون خودش» یاد بگیرد، باید هوشی داشته باشیم که بتواند تکامل پیدا کند. باید منتظر ماند و دید که نتایج این تکامل در آینده چه چیزی خواهد بود.
دیسکهای شیشهای میتوانند تا ۵۰۰ ترابایت داده را در خود ذخیره کنند
سایبرنما همواره بر این نکته پافشاری کرده است که شیشه اهمیتی تمدنی دارد تا آنجایی که حتی میتواند به محل نزاع نبرد سرد هوش مصنوعی تبدیل شود و جایگزین نیمههادیها برای تولید تراشه شود. خبر این هفتهی ما به تولید تکنیکِ رایت سریع و کممصرفِ لیزری جهت تولید هارد درایوهایی از جنسِ شیشهی سیلیسی مربوط است. این تکنیک میتواند هاردهایی ۵ بعدی را تولید کند که حجمِ آنها هزار برابر بلوریهاست. تصویری که در روبرو میبینید تنها ۲ سانتیمتر طول دارد و دانشمندان دانشگاه ساوتهمپتون با استفاده از تکنیک مذکور توانستهاند ۶ گیگابایت داده را بر روی این ۲ سانتیمتر ذخیره کنند. این هارددرایو نه تنها میتواند حجم عظیمتری از داده را در خود جای دهد بلکه عمر بسیار طولانیتری نسبت به روشهای فعلی ذخیرهسازی داده دارد. باید دید که آیا بحران حجمِ دادهها با استفاده از این تکنیک یا تکنیکهای مشابه مرتفع میشود یا خیر؟
دیپمایند با شبیهسازی فیزیک روبات ها را آموزش می دهد
شرکت دیپمایند که اکنون پس از سالها به سودآوری رسیده است، چندی پیش از طرح جدید خودش برای شبیهسازی جهان فیزیکی پردهبرداری کرد. این پلتفرم که به صورت رایگان در اختیار جامعهی تحقیقاتی قرار خواهد گرفت و یک پلتفرم اوپنسورس است، بیش از هر چیز برای تمرین و آموزش روباتها به کار بسته خواهد شد. ایجاد یک محیط شبیهساز فیزیکی از آن روست که تمرین و آموزش روباتها برای فعالیت در جهان پیرامونی ما هم هزینهبر و هم طولانی است. بدین ترتیب با ایجاد یک شبیهساز میتوان هوش مصنوعی روباتها را با هزینهای بسیار کمتر و سرعتی بسیار بسیار بیشتر تمرین و آموزش داد و سپس تنها مراحل کنترل کیفیت را در جهان خارجی انجام داد. به نظر میرسد ورود دیپمایند به این عرصه تلاش برای کسب سهمی از بازار روباتیک آینده و همچنین ایجاد اصلیترین پلتفرم تمرین روباتیک در آینده است.