چگونه زیبایی شناسی می تواند تکنولوژی را به پیش ببرد؟

هنر و تکنولوژی بیش از آنچه عموما تصور می شود همسبتگی و ارتباط دارند. مخاطب هنر مستقیما ذائقه زیبایی شناختی انسانی است. بنابراین هنر با تصورات و ایماژ هایی که اغلب در کانون خیال ادمی جای دارند شناخته می شود. ماجراهایی که از چگونگی آفرینش آثار هنری برجسته گزارش می شود نیز شاهدی دیگر بر این مسئله است. با این توصیف، هنر محصولی است که در اثر تحقق یک فرم هنری خاص پدید می آید و اثر هنری را شکل می دهد. از سوی دیگر، تکنولوژی به نحوی بسط و امتداد برخی قوای فیزیکی و غیرفیزیکی انسانی است. به عنوان مثال اهرم به عنوان یکی از قدیمیترین تکنولوژی های انسانی بسط و امتداد نیروی بازوی انسان بوده است. اینترنت و فناوری های مرتبط با آن که نیز امتداد برخی قوای انسانی هستند.

اینترنت گاهی به جهت تسهیل کردن ارتباط از راه دور در امتداد قوای حرکتی انسان قرار  می گیرد. با این حال، تکوین و شکل گیری آن چیزی که امروز از اینترنت می شناسیم نسبتی مشخص با ذائقه زیبایی شناختی انسان مدرن دارد. برای توضیح این مسئله می بایست به توضیح چگونگی تکوین تکنولوژی ها بپردازیم.

هر ابداع نتیجه یک نیاز است. این نیاز می تواند یک نیاز واقعی و قابل سنجش و یا یک نیاز غیرضروری و صرفا ذهنی باشد. ابداع و اختراع زمانی محقق می شود که «قوه خلاقه» انسان بتواند وضعیت نامطلوب و «پر از نیاز» را با وضعیتی «مطلوب» که در آن نیاز ها بر طرف شده اند مقایسه کند. این مقایسه از طریق «تخیل» انجام می گیرد و تخیل نیز بیش از هر چیز بر ذائقه ها و «سلیقه های زیباشناختی» ابتنا دارد. بنابراین حرکت از وضعیت پر از نیاز و نامطلوب به سمت وضعیت مطلوب در قالب ابداع و اختراع طی می شود. «تکنولوژی های ارتباطی» نیز بر پایه نوعی از ذائقه زیبایی شناختی و تصوری از یک ایده‌آل ساخته شده اند. به بیان دیگر، به همان میزان که تولید ریزپردازنده ها به تحقق پدیده ای مانند موبایل یا لپ تاپ به عنوان سخت افزار های دسترسی به اینترنت و امکانات دیگر کمک کردند، «خیال و قوه تصورِ» مخترعان نیز نقشی حیاتی در شکل گیری این پدیده دارد. به این ترتیب، مسئله اینترنت و طراحی آن به شدت با ذائقه و انگاره های زیبایی شناختی انسان مدرن بستگی دارد.

تصور این شکل از ارتباط و جای گیری عناصر ارتباطی در سطح محلی و جهانی آن چنان که هم اکنون می شناسیم تنها با بازشناسی و بررسی تخیل انسان مدرن قرن بیستمی ممکن خواهد بود. بنابراین اینترنت امروزی نیز علاوه بر آنکه از یک ایده خاص جهانی شده حکایت دارد، بر انگاره ها و تصورات و خیال عمومی نیز تاثیر می گذارند. اصلی ترین ابزار سنجش این خیال، ابزارهای هنری است زیرا باقی ماندن در کورس فعالیت های اینترنتی بدون توجه به مسئله زیبایی شناسی و جذابیت ناممکن خواهد بود. خصوصا آنکه اینترنت علاوه بر موارد ذکر شده، نسبت وثیقی با حس بینایی و قوای دیداری انسان دارد.

بنابراین، بررسی پدیده اینترنت تنها در قالب مفاهیم خاص علوم انسانی یا تحلیل های مبتنی بر اقتصاد و یا تکنولوژی ممکن نخواهد بود. ابتدای هر بررسی اصیل در مورد واقعیت فضای مجازی می بایست از انسانی ترین بخش نظریه ها و اندیشه های مرتبط با مسئله زیبایی شناسانه آغاز شود. یک مثال عینی در این زمینه پروژه متا است. زاکربرگ و مجموعه مرتبط با وی پیش از آنکه اصلی ترین قسمت های پروژه متا را راه اندازی و عمومی کنند، آن را در قالب ویدئویی معرفی می کنند. این ویدئو دقیقا با مخاطب قرار دادن «خیال» و «تصور مخاطبان»، جای خالی پروژه متا را نشان می دهد و همین جای خالی بهترین زمینه برای تحقق آن را فراهم می آورد.

به این ترتیب، مسئله فضای مجازی و اینترنت تنها مسئله ای تکنولوژیک و مرتبط با ترند های جهانی اقتصاد و تکنولوژی نیست. همچنین مسئله فضای مجازی نیز در وهله اول با مفاهیم عقلانی و انتزاعی بحث شده در علوم انسانی نیز نسبتنی ندارد. فضای مجازی بر چیزی بیشتر از اینها و مرتبط تر با زندگی جمعی دلالت می کند. و سر انجام به همین دلیل است که گذشته، حال و آینده در فضای مجازی خصلتی هم سو پیدا کرده و در خلائی که عموما هنرمندان تا پیش از این آن را تجربه می کردند، در یک جا گرد هم می آیند.